Dünya Emekçi Kadınlar Günü Hikayesi ve Tarihe Geçen 10 Türk Kadın

Kadınlara özel bir gün olması, genellikle akıllara romantik bir tablo getirir. Kadınlar günü de kadının naif doğasına dair romantik bir gün sanılıyor. Oysa Kadınlar Günü, emek veren ve eşitlik için mücadele ederek bugün ulaşılan hakları savunurken ölen kadınları anmayı amaçlıyor. Gelin, Kadınlar Gününün gerçek hikayesine ve iz bırakan kadınların bıraktıkları izlere birlikte bakalım…

Yurt içi ve yurt dışında yüzlerce lokasyonda, binlerce marka ve modelde aracı dakikalar içerisinde kolayca kiralamak için Yolcu360’ın kiralık araç seçeneklerini inceleyebilirsiniz!

Yaşasın Dünya Emekçi Kadınlar Günü!

8 Mart Dünya Kadınlar Günü ya da Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Birleşmiş Millet tarafından tanımlanmış ve her yıl 8 Mart tarihinde kutlanan bir gündür. Kadınlar gününün temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesi ve kadınların ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanması yatar. Eşitlik, sosyal adalet, kadın hakları konularına vurgu yapan bir gündür. Peki, Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı?

Kadınlar Günü Nasıl Ortaya Çıktı?

Bu özel günün anlamı büyük. Tarih olarak bu günün seçiminde ise bazı önemli isimler var. 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını öneren isimler Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg’dur. Tarihte barındırdığı talihsiz olaylar nedeniyle Dünya Kadınlar Günü bazı ülkelerde anma törenleri düzenlenerek geçirilir.

Kadın hakları hareketinin odak noktası olan Dünya kadınlar günü tarihi 1800’lü yıllara dayanıyor. Kadınların mücadele ateşini ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 40 bin dokuma işçisi kadın yakmıştır. 40 bin kadın işçi, ABD’nin New York kentinde bir dokuma fabrikasında greve başladı. Amaçları sadece daha iyi çalışma koşullarıydı. Bir tekstil fabrikasında başlatılan grevde çıkan yangında 129 kadın can verdi. Polisin fabrikayı kilitlediği ve birçok ölümle sonuçlanan bu talihsiz olayın tarihi 8 Mart 1857’ydi. Bu ölümler dünya kadınlarının seslerini duyurabilmesi için bir dönüm noktası olmuştur. Bu tarihin üzerinden geçen 53 yıldan sonra 1910 yılında Danimarka’da toplanan İkinci Uluslararası Sosyalist Kadınlar konferansında gelen bir teklifle 8 Mart’ın Dünya kadınlar günü olarak kabul edilmesine karar verildi. Böylece 8 Mart’ın Dünya kadınlar günü olarak kutlanması 54 yıl sonra gerçekleşti.

Türkiye’de Dünya Kadınlar Günü

Türkiye’de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında “Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanmaya başlandı. 1975 yılında ve onu izleyen yıllarda daha yaygın, ve yığınsal olarak kutlandı, kapalı mekanlardan sokaklara taşındı. ABD’nin New York eyaletinde yaşanan yangın felaketinde 120 kadın işçinin hayatını kaybetmesinin ardından ABD, Almanya, Danimarka gibi ülkeler bugünün kadınlara özel bir gün olarak anılmasına karar verdi. Birleşmiş Milletler de ülkelerin kararlarına tepkisiz kalmayarak 1977 yılında yaptığı oylamadan sonra 8 Mart’ı dünya kadınlarına armağan etti. “Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı” programına destek veren Türkiye’de de 1975 yılında “Türkiye 1975 Kadın Yılı” kongresi yapıldı. Günümüzde ise Dünya kadınlar günü bazı ülkelerde resmî tatildir, bazı ülkelerde ise çoğunlukla görmezden gelinir. Bazı ülkelerde protesto günüdür, bazılarında ise kadınlığı ve onun naif doğasını kutlayan ve vurgulayan bir gündür.

Kadınlar Gününde Hatırlanacak 10 Emekçi Türk Kadını

Türkiye’de ilk kez 1921 yılında emekçi kadınlar günü olarak kutlanmaya başlanan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış uluslararası bir gündür. Kadınlar gününde özellikle hatırlanan ve ilklere imza atan emekçi Türk kadınları kadının var olma mücadelesinde ülkemiz için önemli isimlerdir.

• Dilhan Eryurt 1926- 2012

Nasa’da çalışan ilk Türk bilim kadını olan Dilhan Eryurt güneşin ve yıldızların evrimi konusunda insanlığa olan büyük katkıları ve çığır açıcı çalışmalarla pek çok ilke imza atmış kadın araştırmacıdır. Yıldızlarla ilgili yaptığı çalışmalarının sonucu bugün hala kullanılan “Fitting yöntemi” metodunda 1969 yılında yapılan aya yolculukta faydalanılmıştır. Bu nedenle Eryurt’a”Apollo Başarı Ödülü” verilmiştir.

• Naciye Suman 1881- 1973

11 yıl fotoğrafçılık yapan ilk Türk kadın fotoğrafçı olan Naciye Suman’ın arşivi günümüzde bulunmamakta. Ardında başarılı bir iş hayatı, örnek bir yaşam albümü bırakan Naciye Suman, günümüz fotoğrafçılığında önemli bir ize sahiptir.

• Semiha Es 1912- 2012

Dünyanın ilk kadın savaş fotoğrafçısı Semiha Es elinde fotoğraf makinesiyle üç yıl Kore’de beş yıl Vietnam’da, iki yıl da Ruanda’da tüm tehlikeleri göze alarak seyahat etmiştir. Savaşın göbeğinden fotoğraf kareleri yollayarak savaş bölgelerinden haberdar olunmasını sağlamıştır. Fotoğraflarıyla birçok ödül alan Es, cesaretiyle tüm dünya gazetelerinde haber olmuştur.

• Sabiha Bozcalı 1904- 1938

Sabiha Bozcalı, reklam alanında dönüşüm geçirmekte olan görsel anlatım diline katkıda bulunmuş Türkiye’nin ilk kadın illüstratörüdür.

• Sabiha Bengütaş 1904- 1992

Türkiye’nin ilk kadın heykeltıraşı Sabiha Bengütaş Taksim Anıtı yapımında Güzel Sanatlar Akademisi’nin açtığı yarışmayı kazanmış ve Roma’da staj görmeye hak kazanmıştır. Çeşitli çevreler 22 yaşında bekar bir kızın Roma’ya gitmesini sakıncalı bulsa da dönemin Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati’nin desteği sayesinde Roma’ya gitmiştir.

• Selma Rıza Feraceli  1872 1931

Paris’te bulunduğu sıralar, Fransızca olarak yayın yapan Meşveret gazetesinde çalışmaya başlamıştır. Türkçe çıkan bu gazetede kendisine “Kadınlığın Tacı” lakabını takan Samizade Sezai’nin yayınladığı Şura-yı Ümmet gazetesindeki çalışmaları ile ilk Türk kadın gazeteci unvanını alır.

• Betül Mardin 1926-

Betül Mardin, ulusal ve uluslararası halkla ilişkiler alanında yılların en başarılı ismi olarak görülür. Türkiye’de Halkla İlişkiler mesleğini kurarak bu mesleği geliştiren ve yetiştiren, çevresine kıvrak zekâsı ile her zaman neşe ve enerji katan Betül Mardin devamlı üreterek kendini yenilemenin sırlarını barındıran en önemli isimlerdendir. Ulusal ve uluslararası platformlarda halkla ilişkiler alanında pek çok ödülü bulunmaktadır.

• Emel Gazimihal 1912- 1998

Türkiye’de ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927’de Sirkeci Büyük Postane’de yapılmıştır. O dönemlerde kimsenin radyo alıcısı olmadığı için her akşam postane binasının önüne yerleştirilen hoparlör ile yayınlar yapılmıştır. Türkiye’nin ilk kadın spikeri olan Emel Gazimihal 1937’de Ankara Radyosu’nda göreve başlamış ve Atatürk’ün isteği ile eğitim alması için BBC’ye gönderilmiştir. Emel Gazimihal, BBC Türkiye’nin de ilk kadın sunucusudur.

• Meriç Sümen 1943-

Bale sanatında ilk ve tek devlet sanatçısı unvanına sahip balerin Meriç Sümen, birçok uluslararası bale yarışmalarında da seçici kurul üyesi olmuş ve Türkiye’yi başarıyla temsil etmiştir.

• Afife Jale 1902- 1944

Sahnesini terk etmemiş kadın olarak tarihe geçen Afife Jale ilk Türk kadın tiyatro oyuncusudur. Yolunu açtığı birçok kadın sanatçının meslek hayatlarında önemli bir yere sahiptir. Sahne hayatı, hayatı sahne olmuş, sahneye ses ve ders vermiş bir sanatçıdır.

• Cahide Sonku 1919- 1981

Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni Cahide Sonku görüntüsü, varlığı, perdeye aksettirdiği onca imajla gönüllere ve hafızalara kazınmış bir isimdir. Cahide Sonku için sinema tarihçisi Giovanni Scognamilla; Sonku’nun bırakın Türk tiyatrosundaki yerini, sinemadaki yeri de tartışılmaz. Bu dönemin, bir tarihin, bir sinema anlatısının temsilcisidir. Ama Cahide Sonku’nun tartışılmazlığı ondan değil, bu döneme kendi sınırları içinde kişiliğini de kattığı içindir.

Kadınlar Gününde Ne Hediye Alınır?

Öncelikle Kadınlar Gününü, alışveriş çılgınlığı fırsatı olarak görmemek gerek. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, 8 Mart 1857 tarihinde 40.000 dokuma işçisi kadının katılarak erkekler ile eşit haklara sahip olabilmek için verdiği mücadelenin ardından hayatını kaybeden 129’u kadın olmak üzere 146 işçiyi anma günüdür. Tüm dünyada kutlanan bu özel günü unutmamak ve anlamlandırmak için etrafımızdaki emekçi kadınların günlerini kutlamak da önemli tabi. Bu günlerde onları mutlu edebilecek bazı hediye alternatifleri de dikkate alınabilir. Kadınlar günü hediyesi olarak güzellik ürünleri, kahve makinesi ve saç şekillendirici, akıllı saat, kitap ve seyahat gibi ürün ya da hizmetleri değerlendirebilirsiniz. 

El yapımı hediyeler, bitkiler ve kıyafetler de kadınlar günü için ideal hediye seçenekleri arasında yer alır. Manevi değeri yüksek olan hediyeler de kadınlar gününü kutlamak için tercih edilen hediyeler olabilir. Kişisel zevklerin göz önünde bulundurulduğu fotoğraf albümleri, aromaterapi ürünleri, ayna, takı ve çanta gibi özel alternatifler de değerlendirilebilir.