F1 Arabaları ve Özellikleri 2023 – F1 Günlükleri

Formula 1, 1950 yılında başlayan ve dünyanın çeşitli ülke ve kıtalarından yapılan yarış türüdür. Tek kişilik ve açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek seviyesini oluşturan yarışlar dizisidir. 1 yıl boyunca gerçekleşen ve “Grand Prix” olarak anılan yarış özel yollardan oluşan yarışlardan oluşur. Yıl sonunda toplanan puanlara göre pilotlar Şampiyonluğu ile Üreticiler Şampiyonluğu ödülleri verilir. Motor sporlarının zirvesi olarak kabul ediliyor. Tek kişilik, açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek düzeyini oluşturan yarışlar dizisidir. Peki F1 arabalarının özellikleri nelerdir?

F1 Arabaları Teknik Özellikleri

Formula 1 yarışları her geçen gün daha fazla ilgi çekmeye başlıyor. F1 araçlarının yapısı ve özellikleri her zaman merak edilen konuların başında gelmiştir. Farklı tasarımlarının yanında şaşırtıcı özelliklere sahip olan bu araçlar diğer yarış otomobillerinden oldukça farklı. Sevenleri için adeta bir tutku olan bu yarış araçlarının ilginç mekanizmalara sahip özelliklerine gelin hep birlikte bakalım.

• F1 Arabaları Motor Özellikleri

Motor olarak bilinen fakat birçok parçanın birleşiminden oluşan yeni nesil motorlar ERS ile ortak çalışmaktadır. Formula 1 araçlarının kalbi olarak bilinen içten yanmalı motorlar yeni nesil çalışma özelliklerine sahiptir. İçten yanmalı motorlar 1,6 litre V6, 6 silindirli kapasiteye sahiptir. 1,6 litrelik V6 turbo motor kuralları yeni sezonda da büyük ölçüde aynı, ancak güç ünitelerinin tasarımı en az 2025’in sonuna kadar geçerli olacak.

• F1 Arabaları Şasi Özellikleri

Yarış arabalarında ya da herhangi bir arabada süspansiyon, tekerlekler ve diğer parçaların bağlandığı motorun monte edildiği kısma şasi denir. Günümüz Formula 1 arabalarının şasisi, dayanıklı ve son derece hafif olan kompozit elyaftan üretilmektedir.

• F1 Arabaları Kokpit

Aracın güvenliği açısından en önemli kısmı kokpittir. Araçlar tasarlanırken darbe sönümlemek için kaza anında ezilecek ve parçalanacak kısımlar tasarlanırken kokpit sağlam kalacak şekilde tasarlanır. Yaşam hücresi olarak da adlandırılan kokpit, otomobilin birçok parçası gibi monokok da karbon fiberden üretilir. Ayrıca monokokun üzerinde pilotlar için hayati öneme sahip “Halo” adında bir parça yer alır. Bu parça 2018 ile zorunlu hale gelmiştir ve geldiğinden beri üç pilotun hayatını kurtarmıştır. Formula 1’de son yıllardaki en büyük kazanın yaşandığı 2020 Bahreyn GP’de Romain Grosjean’ın sağ çıkması yine Halo’nun başarısıdır.

F1 Arabaları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

F1 araçları, farklı koşullar için tasarlanmıştır. Bu farklılık da onların bazı özel özelliklere sahip olmalarının ana nedenidir. Peki, F1 araçları hakkında bilinmesi gereken detaylar nelerdir? Bir kaç önemli konuya birlikte bakalım. 

• Yarış Esnasında Lastikler Ağırlığının Bir Kısmını Kaybeder

Yüksek hızın etkisiyle meydana gelen aşınma ve yıpranma lastiklerin yarışa başlarken ki ağırlığının kaybetmesine sebep olur. Bir F1 pilotu yüksek G kuvvetine ve sıcaklıklara bir saatten fazla dayanamaz. Dolayısıyla sadece lastikler değil pilotlar da bitmiş bir yarıştan sonra kilo kaybeder. Pilotlardaki bu kilo kaybı ortalama dört kg kadardır. Lastikler de beş yüz ile yedi yüz gram arasında ağırlık kaybı yaşar.  Ayrıca normal bir aracın lastiği yüz bin km yola dayanırken F1 araçlarını lastiği 120 km yola dayanabilir.  

• Araçlar 80 Binden Fazla Parçadan Oluşur

Motoru, lastikleri, kuvveti ve daha birçok sistemin bir araya gelmesiyle oluşan Formula 1 araçları 80 binden fazla parçanın birleşmesiyle oluşuyor. Uzmanlar bu parçalardan en ufak bir kısmının eksikliğinin bile büyük felaketlere yol açabileceğini söylüyor.

• Yüzlerce Kilometre Hızdan 0 Kilometreye Bir Anda Düşebilirler

Göz açıp kapayıncaya kadar ciddi bir hız seviyesinin üstüne çıkan F1 araçları, saatte 320-350 km hıza ulaşabiliyor. Aynı şekilde virajlı ya da kavisli yollarda yarışmanın gerekliliği olarak da bir anda hız düşürebiliyorlar. Formula 1 araçları işte bu nedenle sadece 4 saniyede 320 km hızdan 0’a düşebilirler. Fren diskleri bu esnada 1000 °C’nin üzerindeki sıcaklıklara ulaşır.

• Pist Duraklarında Geçen Süre Ortalama 2.3 Saniye

Motor sporlarında yarış esnasında yakıt alımı, sürücü değişikliği, onarım veya lastik değişimi gibi bakımların yapıldığı yere Pit Stop denmektedir. Bu işleri hallederken ekibin oldukça hızlı iş çıkarması çok önemlidir. Pit Stop’tan ne kadar hızlı çıkılırsa pilot yarışa daha fazla vakit ayıracaktır. Bu neden pit duraklarında geçirilen süre ortalama sadece 2,3 saniyedir. Bu kısacık sürede aracın dört lastiği birden değiştirilir. Bunu da pit stop ekibi aracın etrafındaki mekanikler sayesinde yapar. Levye benzeri krikolarla araç kaldırılır ve indirilir. Her lastik başında da üç mekanik vardır. Bu mekaniklerden biri bijon tabancası ile lastiği çözerken diğer mekanik çıkarır ve diğer hazırda bekleyen mekanik ise yeni lastiği takar. Tabancıyı tutan mekanik ise lastiğin bijonlarını sıkarak yeni lastiğe son şeklini vermiş olur.

2019 yılında Redbull kokpitinde yarışan Verstappen’in 1,82 saniyede pistten çıkması oldukça ses getirmişti. Çünkü Verstappen bu süreyle en hızlı pit rekorunu elde etmişti. 

• Kuvvet ve Sıcaklık Normal Değerlerin Çok Üstüne Çıkar

Pilotlar, yarış esnasında viraji alırken ve fren yaparken vücut ağırlıklarının beş katı kuvvete maruz kalırlar. Dolayısıyla yarış anında kokpit içi sıcaklık 50° C’lere, yarış bitiminden sonra lastiklerin sıcaklığı ise 120° C’ye yakın değerlerde oluyor. 

• Aşırı Benzin Tüketimi

Ortalama bir F1 yarışında 300 kilometreden fazla benzin tüketilir. Bir aracın 100 kilometreden 6 litre benzin tükettiğini varsayarsak bir Formula aracı aynı durumda 45 litre benzin tüketir. Bu hesapla maliyetin ne kadar yüksek olduğunu anlayabiliriz.

• Araçların Ağırlığı 0,8 Tondur

F1 araçları kompakt bir tasarıma sahip oldukları için hafif araçlarmış gibi izlenim bırakabiliyor. Dışarıdan bakıldığında çok ağır araçlar değilmiş gibi görünen F1 araçları 0.8 ton yani 800 kilo gibi bir ağırlığa sahip. Tabii bu ağırlıklar yakıtsız hali olarak hesaplanıyor.  

• Lastik Dakikada En Az 3000 Kez Döner

İnanması güç ama saniyede 50 kez dönüş sağlayan lastiklerin yarış sonunda aşınması çok normal. Formula araçlarının slick lastikleri yumuşak (kırmızı), orta (Sarı) ve sert (Beyaz) olmak üzere üç hamurdan meydana geliyor. Slick lastik girintileri olmayan düz lastiklerdir. Bu türlerin dışında yağmur için geçiş lastiği olarak ifade edebileceğimiz Intermediate (Yeşil) ve yoğun yağmurda kullanılan Wet (Mavi) olmak üzere iki adet dişli, oluklu lastik vardır.

Formula 1 araçlarının lastiklerinin kullanım ömrü bir yarışı tamamlayamaz. Fazla aşındığı için lastiklerin yol tutuşu azalır. Dolayısıyla lastiğin patlama riski de artar. Bu nedenle araçlar yarış boyunca en az bir kez Pit Stop’a girerler.

F1 Arabası Maliyeti

Her ne kadar ömürleri çok uzun olmasa da Formula araçlarının yapımı çokça emek ve ince işçilik istiyor. Dikkatle tasarlanmış binlerce parçadan oluşan bu arabalara sahip olmak da elbette ucuz değil. İyi bir araca sahip olmak istiyorsanız ve hedefiniz şampiyonluksa böyle bir durumda 150 -200 milyon $ bütçeye sahip olmak gerekiyor. Arabanın bir yarışta yaktığı en az 135 litre benzinin masrafını da hesaba kattığınızda her yarış döneminde yarım milyonu da benzin için vermek gerekiyor.

Formula 1 arabalarının özellikleri ve teknik detaylarla ilgili yazımızı sizlerle paylaştık. Bu mühendislik harikası araçlar her yıl yeni donanımlarla geliştiriliyor ve teknolojinin gelişimiyle kompakt görüntüsünün altında modern bir sisteme sahip oluyor. Bakalım önümüzdeki yıllarda gelişen teknolojiyle birlikte araçlardaki farklılıklar ve yenilikler neler olacak hep birlikte göreceğiz.