Motor Soğutma Sistemi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Motor soğutma sistemi nasıl çalışıyor daha önce gördünüz mü? Araç motorlarının soğuması için su mu gerekiyor yoksa rüzgar mı? Eğer motor soğutma sistemi arızalı ise nelerle karşılaşırız? Tüm bu sorular ve motor soğutma sistemi hakkındaki daha fazla soruyu sizin için cevaplıyoruz. 

Motor Arızası Nasıl Anlaşılır: Motor Arızası Belirtileri yazımız için tıklayın.

Motor Soğutma Sistemi Nedir?

Motor soğutma sistemi, her araçta bulunması gereken bir mekanizmadır. Her araçta belirli bir sıra ve yöntem dahilinde çalışır. Motor sisteminin görevi yüksek hızda çalışan motor parçalarını ve motor yağını aşırı ısınmadan korumak, motor için gerekli olan verimli ısıyı sabit tutabilmektir. Kısacası motorun çalışması için gerekli olan ısıyı ayarlayan bir termostat görevi görür. Aksi takdirde ısınan yağ filmi yanar ve yüksek sıcaklığa maruz kalan yağ tabakası da eski kayganlığını kaybeder. Bu durum motor hasarına kadar uzanır. 

Fakat çözüm motorun soğutulması değildir. Yoksa motor yağı kirlenir, biriken tortular sebebiyle yakıt tüketimi artar. Motoru fazla ısıtmak ya da tamamen soğutmak da motorda kalıcı hasarlara sebep olur. Motor blok kısmı ve silindir kapağı her ne kadar yüksek sıcaklıklara dayanıklı metalden yapılmış olsa da soğutulmaya ihtiyaçları vardır. Bu yüzden motor soğutma sisteminin görevi motorun ideal çalışma sıcaklığına gelmesini sağlamaktır. 

Motor Soğutma Sistemi Nasıl Çalışır?

• Hareket halinde olan aracın motor kısmında hava sirkülasyonu meydana gelir. Gittikçe hızlanan araç, rüzgarın soğutucu etkisi ile karşılaşır. Motora temas eden rüzgar yani hava akımı sayesinde ısınan motorun sıcaklığında denge sağlanır. Aslında bir nevi motor dışarıya sıcak nefes verip soğuk rüzgar alır. 
• Motor yağının soğutucu etkisi olduğunu biliyor muydunuz? Şöyle ki: Motor yağının görevi temas eden motor parçaları arasındaki teması azaltarak sürtünmeyi en aza indirmektir. Haliyle sürtünme azaldıkça motorun ısı üretimi de azalacak. Motor yağının bizzat soğutucu etkisi olmasa da soğutma işleminde önemli bir yere sahiptir. 
• Elbette radyatör olmadan motor soğutma sisteminden söz edemeyiz. Motor kısmı ve silindir kapak içindeki kanallarda yer alan motor yağı ile temassız bir şekilde gerçekleşen transfer sonucu motorun sıcaklığı düşer. Kısacası radyatör, motor yağı ile birlikte motorun ideal sıcaklığa ulaşması için çalışır. 

Motor Soğutma Sistemini Oluşturan Bileşenler

Motor soğutma sistemi birkaç bileşenden meydana gelen bir oluşumdur. Her parçanın kendine özgü görevi vardır. Hepsi bir araya gelir ve motor soğutma sistemini oluşturur. İşte motor soğutma sistemini oluşturan bileşenler:

• Radyatör: Hava sirkülasyonunun gerçekleştiği bölümdür. Motorun ısısını soğutma sıvısına aktarır ve fanın yardımıyla soğutarak dengelediği ısıyı motor dolaşım sistemine dahil eder.
• Sirkülasyon Pompası: Soğutma sıvısının, motor soğutma sistemine hızlı bir şekilde dahil olabilmesi için gerekli basıncı sağlar.
• Termostat: Motor soğutma kanallarından çıkan suyun sıcaklığını ölçer. Eğer bu sıcaklık ideal değerden yüksekse tespit ederek radyatör fanının devreye girmesini sağlar. 
• Radyatör Fanı/Pervane: Termostatın tespitlerine göre devreye girer ve radyatörü soğutmaya başlar. 
• Soğutma Sıvısı: Motor sıcaklığının transfer olduğu kısım soğutma sıvısıdır. Artan sıvı sıcaklığı radyatörde soğutulur. Bu işlem defalarca tekrar eder. Soğutma sıvısı araçlar için oldukça önemlidir. Isı iletimini sağlayan bir sıvı olduğu için özeldir. Soğutma sıvısı yerine sadece su kullanılması tehlikelidir. 
• Soğutma Kanalları/Ceket: Silindir bölümünde yer alan soğutma kanalları aracılığıyla soğutma sıvısı dolaşıma katılma imkanı bulur.

Motor Soğutma Sistemi Çeşitleri

Motor soğutma sistemlerinin nasıl çalıştığını öğrendik. Peki kaç çeşit soğutma sistemi var biliyor musunuz? Cevabını birlikte keşfedelim. 

Hava Soğutma

Günümüzde kullanılmayan bu sistem eski model araçlarda yer alıyordu. Motor üzerinde bulunan yüzgeç denilen metal kısımlar motoru soğutma görevini üstleniyordu. İçten yanmalı motora sahip bazı uçak ve motosikletlerde bulunuyor. Volkswagen’in eski tip Beetle modellerinde hava soğutma sistemi tercih ediliyordu. Ayrıca 1998 yılına kadar olan birçok Porsche modelinde de bu tip hava soğutma kullanıldı.  

Sıvı Soğutma

Günümüzde hemen hemen tüm araçlarda sıvı soğutma sistemi kullanılmaktadır. Hatta bazı uçak ve motosiklet motorlarında da bu yöntem tercih ediliyor. Hava soğutma sisteminin aksine burada kanallar arasında hava yerine sıvı dolaşımı gerçekleşiyor. 

Soğutma Sıvısının Motor Yanma Odasına Sızması Sonucu

Eğer silindir blok ve silindir kapak arasındaki bağlantıda bir sorun varsa soğutma kanallarında devinim halinde olan soğutma sıvısı sahip olduğu basıncın da etkisiyle yanma odasına sızar. Böylece soğutma sıvısı, aracın yakıtına karışır. Tıpkı yakıt gibi soğutma sıvısı da yanmaya devam eder. Yüksek ısıyla karşılaşan sıvı buharlaşır ve egzozdan çıkış yapar. Bazen egzozdan beyaz renkli duman geldiğini görürüz. İşte o duman soğutma sıvısının yandığına işarettir. Soğutma sıvısı bitmeden bir an önce müdahale etmeli ve motoru büyük bir hasardan kurtarmalıyız. 

Kiralık Araç mı Arıyorsunuz? 

Birçok farklı marka ve modeli bulabileceğiniz, Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile dünyanın 110 ülkesinde, 1 dakikadan kısa sürede aracınızı vade farksız 3 taksitle kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz. Ayrıca mobil uygulamamızı aşağıdaki bağlantılardan indirebilirsiniz.