Kilis Gezi Rehberi: Kilis’te Gezilecek En İyi 25 Yer & Kilis Mutfağı

Kilis gezi rehberi ile Kilis’te gezilip görülecek yerler hakkında detaylı bir araştırma yaptık. Kilis’in turistlik değerlerine, Kilis yemeklerine ve Kilis tarihine baktık. Kilis hakkında bilgiler için okumaya devam edin…

Kilis Seyahat Rehberi

Sınır bölgesinde yer alan yorganlarıyla meşhur, Kilis şehrini yakından tanıyalım. Önce Kilis hakkında bilgiler…

Kilis, efendi manasına geliyor. Bu ismi taşıyan şehrimiz, vaktiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmış. Bunların başında Süryaniler, Hititler, Persler, Romalılar, Bizans ve Osmanlı geliyor. Bundan dolayı gezilecek yer bakımından oldukça zengin. Size Kilis’in en iyi 25 rotasını sıralamadan önce şehrin konumu, kültürü ve yemekleri hakkında biraz bilgi verelim.

Kilis Hakkında Bilgiler

Türkiye’nin Güneydoğusunda yer alan Suriye ile komşu Kilis, Gaziantep’e 58, Suriye’ye 10 km uzaklıktadır. Şehir fazla engebeli olmayan bir alan üzerine kuruludur. Türkiye üzerinden Suriye’nin Halep şehrine kadar uzanan yol Kilis’ten geçmektedir.

10 Haziran 1995 yılında Yalova ve Karabük’le beraber il olmuştur. 79 plakalı ilin rakımı ise 693’tür. 4 ilçesi bulunan Kilis’in 137 tane de köyü var. Toplam nüfus 140 bin civarında. Fakat Suriye’de yaşanan savaştan dolayı Kilis’e konteynır kent kurulmuş. Bundan dolayı Kilis’in nüfusu birkaç kat artmış.

Ülkemizin güneydoğusunda ve sınır bölgesinde yer alan bir şehir Kilis. Yorganlarıyla ve kendine özgü yemekleriyle ünlü. Çok engebeli olmayan bir arazi üzerine kurulan şehir, Gaziantep’e yaklaşık 58 km uzaklıkta. Ayrıca komşu olduğu Suriye ile uzaklığı 10 km kadar. 

Kilis Nereye Bağlı?

Kilis önceleri Gaziantep ilinin bir ilçesi idi. Fakat sonradan Bakanlar Kurulu’nun 1995 yılında aldığı bir kararla il statüsüne kavuşuyor. Yalova ve Karabük de Kilis ile aynı tarihte bu statüye kavuşan diğer iller. Kilis ilinin 4 ilçesi, 137 köyü bulunuyor. Şehrin nüfusu 140 bin dolaylarında. Komşusu olan Suriye’de yaşanan savaşla birlikte başlayan Kilis’e göç, hala devam ediyor.

Kilis’in Tarihçesi

Kilis’in tarihi MÖ 1700’lü yıllarda yaşamış, Hititler’e kadar uzanmaktadır. Daha sonra Asur, Med, Pers İmparatorluklarının himayesine geçmiştir. Pers’in yıkılmasıyla Roma İmparatorluğu’na geçen Kilis daha sonraları Bizans İmparatorluğu’na geçmiştir. Yapılan savaşlar sonucunda Türklerin toprağı olmuştur.

Kilis’in tarihinde depremler, salgınlar, kıtlık, çekirge saldırısı gibi afetler bulunmaktadır.

Asuri tabletlerindeki Ki- li- zi adında bir yerden söz edilmektedir. Kilis’in anlamı ise “Efendi” demektir.

Kilis’te Gezilecek Yerler: Kilis’te Gezilecek En İyi 25 Yer

Kilis tarihi açıdan zengin bir şehirdir. Bu özelliği eserlere de yansımıştır. Kilis’te tarihi kasteller, türbeler, camiiler, hamamlar bulunmaktadır. Bunlardan birkaçı: 970 yılında yapılan Eski Hamam Kasteli, 1654 M. Yılında yapılan İşpir Paşa Kasteli; Altun Dede Türbesi, Bekir Dede Türbesi, Hulk Dede Türbesi’dir.

Hoca Hamamı, Paşa Hamamı, Hasan Bey Hamamı, Tuğla Hamamı tarihi hamamlardan birkaçıdır. Fakat Kilis’te gezilecek yer denildiği zaman akla Ravanda Kalesi gelmektedir.

Stratejik konumuyla dikkatleri üzerine çeken Helenistik Döneme kadar uzanan Oylum Höyük bulunmaktadır. Buradan çıkan eserler Kilis Müzesi’nde sergilenmektedir. Ayrıca şehirde ağustos ayında Musabeyliler Şöleni Düzenlenir.

Kilis birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir. Bu nedenle gezilip görülecek eserler bakımından da oldukça zengin. Kilis’te türbeler, camiiler, hamamlar, kasteller var. Bununla birlikte Kilis Müzesi ve Ravanda Kalesi de gezilmesi gereken nadide yerler arasında. Gelin sizin için belirlediğimiz Kilis’in en iyi 25 rotasına şöyle bir göz atalım.

En İyi 25 Kilis Rotası

Kilis oldukça güzel bir şehir. Ziyaretçilerine birbirinden güzel aktiviteler ve fırsatlar sunuyor. Eğer Kilis’e Ağustos ayında giderseniz Musabeyliler Şöleni’ne katılabilirsiniz. Bu şölen yöre halkı tarafından büyük bir coşkuyla kutlanıyor. Kilis’in meşhur yemekleri pişiriliyor ve çeşitli etkinlikler, oyunlar düzenleniyor. Bunun dışında Kilis’in ziyaretçilerine sunduğu güzellikler saymakla bitmez. Ama biz yine de sizin için bir liste hazırladık. İşte Kilis’in gezilecek en iyi 25 rotası:

1 – Ravanda Kalesi

Kilis iline bağlı Polatlı ilçesinin bir köyü olan Belenözü’nde bulunuyor. Kalenin ne zaman yapılmış olduğu tam olarak bilinmiyor. Ayrıca kalenin günümüze dek iyi şekilde kalabilmiş kısmı iç tarafı. Bunun yanı sıra kalenin dış tarafı ise bayağı yıpranmış durumda. Kalenin öteki antik kalelerdeki gibi geniş su sarnıçları var. Yapımında çok çeşitli malzemelerin kullanıldığı söyleniyor. Bu nedenle kalenin çok eski bir tarihte yapılmış olması ve sürekli olarak onarılması ihtimali olası. Ravanda Kalesi’ne giriş ücretsiz. Eğer Kilis’e gelirseniz burası tarihi dokusu itibariyle kesinlikle görmeniz gereken bir yer.

2 – Kilis Müzesi

Müze, Kilis’e bağlı Ekrem Çetin Mahallesinde bulunuyor. 1900’lü yıllarda Sabunhane olarak inşa ediliyor. Ancak daha sonra yapılan restorasyon çalışmalarıyla günümüzdeki halini alıyor. Bugün bina, Kilis Müzesi olarak kullanımda. İçerisinde bulunan eserlerin büyük bir kısmı Asur, Hitit, Med ve Perslere ait. Ayrıca yöre halkının kültürel tarihiyle ilgili etnografik eserler de mevcut. Kilis’e gelenlerin, eğer tarihe ilgileri varsa bu müzeyi mutlaka ziyaret etmelerini tavsiye ederiz.

Kilis’te Piknik Yapılacak Yerler: 3 – Söğütlüdere

Bu alan Kilis’e bağlı Söğütlüdere Köyü’nde. Kilis’in en çok tercih edilen piknik alanlarından biri Söğütlüdere. Hem açık hem kapalı piknik alanları var. Ayrıca kafe ve restoranlar da var. Açık hava etkinlikleri için kesinlikle tercih edilesi bir yer. Üstelik Söğütlüdere’ye giriş ücretsiz.

4 – Akpınar

Kilis’in en önemli mesire alanlarından biri. Akpınar, doğal bir kaynak suyu. Etrafında bağlar, bahçeler ve zeytinlikler var. Yöre halkı buraya temiz hava almaya, ailesiyle hoşça vakit geçirmeye geliyor. Ayrıca Akpınar’a giriş ücretsiz. Eğer Kilis’e gelme imkanı bulursanız, doğal güzelliklerinden faydalanmak için kesinlikle vakit ayırmalısınız.

5 – Zoppun

Tıpkı Akpınar gibi bir mesire alanı Zoppun. Suyu ve yeşil alanları ile meşhur. Ancak son yıllarda Akpınar ve Zoppun’un, yaşanan kuraklıklar nedeniyle eski veriminde olmadığı söyleniyor. Yine de Kilis’e giderseniz gezip görmek isteyeceğiniz yerlerden bir tanesi.

6 – Hisar Çamlığı Tabiat Parkı

Kilis ilinde sonradan oluşturulan bir doğal yaşam alanı. Hisar Çamlığı Tabiat Parkı, il merkezine 40 km uzaklıkta. Tabiat parkı içerisinde birçok canlı türü yaşamını sürdürüyor. Eğer burayı ziyaret ederseniz kelebekleri, ova kurbağalarını, kaplumbağaları, saksağanları, kırlangıç ve alakargaları görebilirsiniz. Ayrıca parkın içinde çeşitli etkinlik alanları mevcut. Trekking parkuru, piknik alanları, kır kahvesi, büfeler, tuvaletler gibi yerlere ulaşabilirsiniz. Parkın girişi ücretli.

7 – Kilis Evleri

Kilis birçok medeniyetin izini barındıran bir şehir. Her ne kadar tüm tarihi kalıntılar günümüze kalmamış da olsa Kilis evleri görülmeye değer! Kendine özgü bir yapıda kilis evleri. Avlu, mutfak, mağaralardan oluşan Kilis evleri, genelde bir veya iki katlı. Bunlar kerpiç ve taştan yapılmış evler. Kilis’e gelirseniz evlerine hayran kalacağınızı söyleyebiliriz.

8 – Hoca Hamamı

Kilis şehrinin en eski yapılarından biri Hoca Hamamı. Yapı, Büyükkütah Mahallesi sınırları içinde. Osmanlı dönemi mimarisinin tipik bir örneği. Yöre halkı tarafından suyunun şifa verdiğine inanılıyor. Hizmet vermeye devam eden hamam, ziyaretçilerini bekliyor.

9 – Şeyh Hilal Camii

Cami, Çaylak Mahallesi sınırları içinde. Şeyh Ahmet Camii ismiyle de karşılaşabilirsiniz. Günümüzde hala aktif olarak kullanılmaya devam edilen caminin yapılış tarihi çok eski.

10 – Oylum Höyük

Kilis şehrinin Oylum adlı ilçesinde görebilirsiniz. Oylum Höyük, il merkezine 7 km uzaklıkta, bir kazı alanı. Burada Tunç Çağı ve Demir Çağı’ndan kalma kalıntılar var. Çeşitli sikkeler ve mühür üzerine kabartmalar çıkarılan diğer eserler arasında yer alıyor.

11 – Talha ve Zübeyr Türbesi

Abdioymağı Caddesi üzerinde bulunan bu türbe, Hz. Talha ve Hz. Zübeyr için yapılıyor. Türbenin içinde iki sanduka var. Kilis’e gelirseniz burayı da görme imkanı bulabilirsiniz.

12 – Neşet Efendi Konağı

Şehir merkezinde bulunan konak, 1925 yılında yapılıyor. Konak mimarisinde Kilis şehrine özgü kesme taşları görüyoruz. Kilis’e gelirseniz mutlaka ziyaret etmeniz gereken yerlerden yalnızca bir tanesi.

13 – Kilis Ulu Camii

Bu camii, Kilis’in en eski mahallelerinden biri olan Hacı Gümüş Mahallesinde. Kilis Ulu Camii, Kilis’in en büyük camisi olma özelliğine sahip. Günümüzde hala aktif olarak kullanılan, ibadete açık bir alan.

14 – Eski Hamam

Bu hamam, Eski Meşhetlik Mahallesinde yer alıyor. Giriş kısmında bulunan taç kapısı ve pencereleri ile ünlü bu hamamı görmeden, Kilis turunuza devam etmeyin!

15 – Çukur Hamamı

Çaylak Mahallesinde yer alan bu hamam, 16. yüzyıldan bugüne miras kalıyor. Asıl adı Hasan Bey Hamamı. Fakat Çukur Hamamı ismi daha yaygın. Çünkü uzun yıllar hamamın etrafında yol çalışmaları bitmek bilmemiş. Bu nedenle ahali, etrafındaki çukurlardan yola çıkarak ona bu ismi uygun görüyor.

16 – Kurdağa Kasteli

Kurdağa Kasteli, Bölük Mahallesinde. 1635 yılında tarihlediğimiz bu kastelden bugün hala su akıyor. Kastele Mıh Kuyusundan su sağlanıyor.

17 – Paşa Hamamı

Paşa Hamamı, Tekke Mahallesinde. Hamamın bazı kısımları tahrip olmuş durumda. Fakat gezip görmek isteyenler için hala yerli yerinde!

18 – Salih Ağa Kasteli

1855 yılında bir hayırseverin yaptırdığı bu kastel, Tabakhane Mahallesinde. Fakat günümüzde suyu akmıyor.

19 – İbşir Paşa Kasteli

Bu kastel 1654 yılında, Sadrazam Mustafa Paşa tarafından yapılıyor. Günümüzde suyu akmayan kastel, üzerindeki motifler sebebiyle yine de görülmeye değer!

20 – Fellah Kasteli

Kilis’in Ebulula Mahallesinde karşınıza çıkıyor. 1643 yılında Hasan Ağa tarafından yapılan kastelden, hala su akıyor.

21 – Kilis Mevlevihanesi

Mevlevihane Tekke Mahallesinde, Hükümet Konağı’nın hemen doğusunda yer alıyor. Kilis’e gelirseniz mutlaka görmeniz gereken yapılardan birisi burası.

22 – Kilis Sinagogu

İl merkezinde bulunan sinagogun yapım tarihi tam bilinmiyor. Fakat 19. yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı tahmin ediliyor. Uzun zamandır kapalı halde olan sinagog, 2018’de restore ediliyor. İki yıl civarı süren bu restorasyon çalışmalarından sonra ziyaretçilerini karşılamaya hazır durumda!

23 – Nemika Kasteli

Bu kastel, Kilis’in Deveciler mahallesinde. Koyunoğlu bölgesinden gelen su, kastelden akan suyun kaynağını oluşturuyor.

24 – Ayn Önü Kasteli:

1807 yılına tarihlediğimiz bu kasteli, günümüzde Hacı Ahmet hayratı ismiyle biliyoruz.

25 – Kilis Köyleri ve Kilis Çarşısı

Kilis ilinin 137 tane birbirinden güzel köyü var. Bu köyler de kesinlikle büyüleyici! Ayrıca Kilis’in merkezinde gezebileceğiniz birçok yer var. Bunlardan bazılarını biz 25 rota içerisinde saydık. Biraz da Kilis’in çarşısından bahsedelim!

Kilis’e gelmişken çarşısını gezmemek olmaz. Yorgan, zahter, yemeni, sabun ve zeytinyağı satan dükkanları ziyaret etmek isteyebilirsiniz. Buradan sevdiklerinize hediye de alabilirsiniz. Alışveriş yapmak ve yemek yemek için elverişli, minik çarşısını mutlaka dolaşmalısınız! Ayrıca Kilis, Gaziantep iline çok yakın. Buraya kadar gelmişken Gaziantep Kalesi, Zeugma Mozaik Müzesi ve Dülükbaba adlı mesire alanını da gezebilirsiniz.

Kilisli Ünlüler

Şehirde eski zamanların büyük isimleri doğmuştur. Bunlardan en ünlüleri “Ruhi Efendi”, mutasavvuf bir şair olan “Abdullah Sermes Efendi”, Kilis’in güçlü ailelerinden olan “İslam Bey” daha yakın dönemde “Süheyl Uygur”, “Behzat Uygur” ve “Tansel Öngel” bulunmaktadır.

Kilis’te Ne Yenir: En İyi 8 Kilis Yemeği

Kilis mutfağı daha çok bulgur ve etten oluşmaktadır. Suriye sınırına yakın olmasından dolayı yöresel yemeklerde Suriye esintileri de bulunmaktadır. Aşağıda Kilis’in 5 yöresel yemeği bulunmaktadır.

1. Silkme: Patlıcanlar yağda kızartılıyor. Ardından et pişirildikten sonra soğanla patlıcanlarla tekrar pişiriliyor. Sonrasında suyu azalmış yemek pilavla servis ediliyor.
2. Teşrübe: Halep kökenli bu yemek kuzu eti, patlıcan, domates, maydanoz, pide, yoğurt ve baharatlarla yapılıyor.
3. Kübbüllebeniye: Yoğurtlu köfte de diyebiliriz. Ana unsurları kıyma, et ve yoğurttur. Üzerine nane ve kızgın yağ dökülerek servis ediliyor.
4. Öcce: İçinde et olmayan bir yemektir. Baharatlar, un ve yumurta ile yapılıyor.
5. Kölük Aşı: Kırmızı mercimek, bulgur, zeytinyağı, soğan ve baharatlardan yapılıyor. Ayrıca Kırmızı biber ile servis ediliyor.
6. Ekşili Malhıta: Patlıcan ve mercimekle yapılan çorba, kesinlikle çok lezzetli. Baharatlı çorba seviyorsanız, bu tarifi mutlaka deneyin.
7. Lebeniye: Nohut ve et ile hazırlanan bu çorba, Kilis’e özgü tariflerden bir diğeri.
8. Kilis Tava: Kilis’in en sevilen yemeklerinden Kilis tava, sini içinde et, biber ve domates ile hazırlanıyor.

Kilis Ulaşımı

Türkiye’nin farklı şehirlerinden Kilis’e otobüsler kalkmaktadır. Şehre ulaşım genellikle kara yolu üzerinden sağlanır. Komşu il olduğu için trafik yoğunluğu fazladır. Şehir içinde ise otobüsler ve minibüsler bulunmaktadır. Ayrıca araç kiralama seçenekleriyle de Kilis’e gidebilirsiniz.

Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile 1 dakikadan kısa sürede aracınızı kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz. Ayrıca mobil uygulamamızı aşağıdaki bağlantılardan indirebilirsiniz.