On Gözlü Köprü Nerede, Özellikleri Neler?

On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü) nerede bulunmaktadır, köprünün tarihi ve özellikleri nelerdir, ulaşım nasıl sağlanır? Tüm bu sorularınıza yanıt alabileceğiniz içeriğimizi sizler için derledik. Dilerseniz gelin bir de beraber göz atalım.

Mezopotamya’nın Can Kaynağı: Dicle Nehri

Tarih boyunca birçok medeniyete can suyu sağlamış olan Dicle Nehri, Mezopotamya’nın yaşam kaynağı olarak kabul ediliyor. Uzunluğu 1.900 km olan nehrin, yaklaşık 530 km’si Türkiye sınırları içinde yer alıyor.

Nehir Elazığ, Diyarbakır, Batman, Mardin illerinden geçerek Irak topraklarına giriyor ve buradan Basra Körfezi’ne dökülüyor. Oldukça bereketli topraklar yaratmış olan bu kadim nehir, Ortadoğu’nun ve ülkemizin en önemli su kaynakları arasında yer alıyor.

On Gözlü Köprü Nerede?

Birçok tarihi eseri sınırları içinde barındıran Diyarbakır için bir açık hava müzesi desek yanlış olmaz. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihi yapı ve mekana sahip Diyarbakır’ın en önemli simgelerinden biri olarak Dicle Köprüsü’nü sayabiliriz. Peki bu simge haline gelmiş köprü Diyarbakır’da tam olarak nerede yer alıyor?

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü) Diyarbakır’ın Sur ilçesinde, adından da anlaşılacağı üzere Dicle Nehri üzerinde yer alıyor. Köprü, ülkemizin en önemli nehirlerinden olan Dicle’nin iki yakasını birleştiriyor. On ayrı açıklığa yani kemere sahip olduğu için On Gözlü Köprü olarak adlandırılıyor. Aynı zamanda Diyarbakır Silvan güzergahında yer aldığı için halk arasında Silvan Köprüsü olarak da anılıyor. Köprü Mardin’e ve şehir merkezine 3 km uzaklıkta konumlanıyor.

On Gözlü Köprü’ye Nasıl Ulaşılır?

Dicle Köprüsü Diyarbakır şehir merkezine 3 km uzaklıkta. Ulaşım, Diyarbakır eski Mardin yolu üzerinden, toplu taşıma ve özel araç ile sağlanıyor. Köprü Mardin Kapısı’nın dışında yer alıyor.

Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile tüm kiralık araç ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz. 1 dakikadan kısa sürede istediğiniz yerde istediğiniz zaman aracını kiralayabilirsiniz. Üstelik ücretsiz iptal ve iade garantisiyle! Bunun yanı sıra ödüllü Misafir Merkezimizden 7/24 destek alabilirsiniz.

En iyi araç kiralama fiyatları için ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz.

On Gözlü Köprü ve Çevresi Hakkında Anlatılan Efsaneler

Gerek köprünün yer aldığı Dicle Nehri, gerekse köprünün yanı başında bulunan Kırklar Dağı, halk arasında oldukça önemli bir yere sahip. Bölge hakkında senelerdir dini ve tarihsel hikayeler ağızdan ağıza dolaşıyor.

Dicle Köprüsü’nün güneyine doğru akmakta olan Dicle Nehri’nin halk arasında dini açıdan ayrı bir önemi var. Nesilden nesile aktarılan bilgilere göre, Allah Danyal Peygamber’in Dicle’nin suyunun çıktığı mağaranın önüne gitmesine isteyerek şöyle buyuruyor: “Suyun çıktığı yerden itibaren çizgi çizerek yürü. Su seni takip edecek. Ama fakirlerin, vakıfların mallarına yetiştiğin zaman yol değiştir ki su onlara zarar vermesin.”

Hz. Danyal da bu şekilde elindeki asa ile suyun akacağı yol haritasını belirliyor. Nehrin bu yüzden zikzaklar çizdiği düşünülerek “Allah’a giden yol” olarak da anılıyor. Bugün hala yöre halkının bir kısmı suyun çıktığı mağaradaki sudan içip dilek diliyor ve adak adıyor.

Köprünün doğu yakasında yer alan Kırklar Dağı da ayrı bir öneme sahip. Kırklar Dağı ilk insan olarak kabul edilen Hz. Adem’in yeryüzüne indirildiği yer olarak kabul ediliyor. Rivayetlere göre Hz. Adem bu dağda kırk suyla yıkanıyor ve dağ ismini buradan alıyor. Dağ üzerinde bulunan bir ayak izinin de Hz. Adem’e ait olduğuna inanılıyor.

Aynı zamanda dillere pelesenk olmuş Suzan Suzi türküsünün hikayesinin de Dicle Köprüsü’nde geçmiş olduğu anlatılıyor.

On Gözlü Köprü’nün Tarihi

On Gözlü Köprü olarak da adlandırılan Dicle Köprüsü’nün yapım tarihi ile ilgili farklı görüşler var. Köprünün Güney cephesinde yer alan kitabedeki tarih, köprünün yapım yılına dair en doğru tarih olarak kabul ediliyor.

Kitabede yer alan bilgiye göre köprü Mervaniler Dönemi’nde inşaa ediliyor. Mervanoğlu Ahmed’in oğullarından olan Emir Müeyyid Devle Kasım Nasır, köprünün yapımını emrediyor. Köprü Kadı Ebu’l Hasan Abdulvahid bin Muhammed’in vasıtasıyla 1065 tarihinde mimar Sancaroğlu Ubeydoğlu Yusuf’a yaptırılıyor.

Ancak bazı araştırmacılar köprünün çok daha eski bir zaman tarihliyor. Köprü üzerinde yer alan kitabenin ise onarım kitabesi olduğunu ifade ediyorlar.

Bazı kaynaklarda köprünün 6. yüzyılda I. Anastasias Dönemi’nde yapıldığı bilgisine ulaşılıyor. Köprünün zaman içerisinde şehri kuşatan kuvvetler tarafından yıkılıp, sonradan yeniden onarıldığı ifade ediliyor. Şehrin en son Bizans İmparatoru Juannes Tzimisces tarafından 974 yılında yıktırıldığı ve sonra köprünün Emeviler Dönemi’nde onarım gördüğü biliniyor. Aynı zamanda, köprü çok kez yıkılmış ama yeniden yapılmış. Bundan dolayı  gelecekte köprü zemininde antik döneme ait kalıntılarla karşılaşabiliriz.

On Gözlü Köprü’nün Özellikleri Nelerdir?

Dicle Köprüsü, kadim şehir Diyarbakır’ın simgelerinden biri ve mimarisi ile dikkat çeken bir yapı olarak kabul ediliyor. On kesik kemer üzerinde inşa edilen bloklarla Dicle nehrinin iki yakasını birleştiriyor.

Dicle Köprüsü’nün uzunluğu 172 metre. Genişliği, batı tarafındaki ilk beş göz 10 m genişliğinde. Ayrıca beşinci gözden itibaren ise sonuna dek yaklaşık 4 m kadar daralıyor. Köprünün inşasında dolgu malzemesi olarak kireç harçlı moloz kullanılmış ve kesme bazalt taştan 10 gözlü olarak inşa edilmiş. On gözlü köprünün özelliklerinden biri de, ilk beş gözü ve son iki gözü eşit büyüklükte. Köprünün ortasındaki üç göz ise diğer gözlere göre yapısı ve açısı bakımından farklılık gösteriyor.

Köprüde yer alan kitabe, köprünün güney yüzünde ve ilk üç göz arasında yer alıyor. Kitabenin bitiminde aynı hizada bir çerçeve içinde, sağa dönük bir aslan kabartması var.