Tarihi hanlar yüzyıllar öncesinden izleri görebileceğimiz en güzel örneklerden biridir. Gezerken Osmanlı mimarisi hakkında fikir sahibi olmak isteyenler için en iyi örneklerdir. Yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olan İstanbul hanları arasında özellikle, Giritli Mustafa Paşa Han merak uyandırıyor. Buranın ününü duyan pek çok kişi ‘Giritli Mustafa Paşa Han nerede’ diye araştırıyor. Meraklıları için yazımızda, tarihimizin bu güzide eserinin tüm detaylarını paylaştık.
Giritli Mustafa Paşa Hanı Nerede?
Tarihimizin önemli eserleri arasında olan Giritli Mustafa Paşa Hanı’nı anlatmaya başlamadan önce nerede olduğunu hemen söylemekte fayda var. Gidenler bilir Eminönü için tarihi mekanların başkenti desek yeridir. Bu han da, Mercan Mahallesi’nde, Fincancılar Sokak ile Çakmakçılar Yokuşu’nun kesiştiği noktada yer alıyor. Tek girişi bulunan hana Fincancılar Sokak, 32 numaradan girebilirsiniz.
Giritli Mustafa Paşa Han Mimari Özellikleri
İstanbul hanları arasında önemli tarihi hanlardan olan bu eserin mimarisi hem Osmanlı hem Avrupa etkisini yansıtıyor. 1800’lü yılların ticaret kaynaklarında adı geçen hanın ne zamandır var olduğu hakkında ipuçları veriyor. Tarihi kaynaklardan aktarıldığına göre; Giritli Mustafa Paşa Han’da ilk inşa edildiğinde manifaturacı, tüccar, komisyoncu ve kumaş ithalatçıları yer alıyordu. Ayrıca handa, Giritli Mustafa Paşa ailesinin bir temsilcisinin devamlı bulunduğu biliniyor. Şu anda handa sayıları giderek azalan meslekleri icra eden esnaflar bulunuyor.
Diğer bir ünlü mimari yapı olan Sümbüllü Han’a bitişik inşa edilen Giritli Mustafa Paşa Han, iki cephelidir. Oldukça hareketli bir görüntüye sahip olan han, diğer hanlardan görülen pek çok özelliği bünyesinde barındırıyor.
Giritli Mustafa Paşa Han Hakkında Bilgiler
Giritli Mustafa Paşa Han üç katlı bir yapıya sahiptir, Osmanlı mimarisinin önemli eserleri arasında yer alan avlulu hanların arasındadır. İstanbul hanları içinde önemli bir yere sahip olan hana, dört yana eğimli cam bir çatı eklenmiştir. 644 metrekarelik bir alana sahip olan hanın katları birbiri ile benzerdir.
Fincancılar Sokak ve Çakmakçılar Yokuşu’na bakan iki cephesi olan Giritli Mustafa Paşa Han, sade bir yapıya sahiptir. Daha önce de belirttiğimiz gibi tek bir girişe sahip olan hanın girişi, yuvarlak kemerlidir. Zemin katın cephesi, işletmelerin tabela ve vitrinleri nedeniyle oldukça yıpranmıştır.
İlk zamanlarda tüccarların boy gösterdiği Giritli Mustafa Paşa Han’da şu günlerde tül perdeciler faaliyet gösteriyor. Toplam 20 odası bulunan hanın 10 odası boş olduğunu da ekleyelim.
Sade ve açık avlu stili ile klasik Osmanlı mimarisini anımsatan Giritli Mustafa Paşa Han, bazı özellikleri ile de Avrupa etkisini gözler önüne seriyor. Bu yapıyı diğer hanlardan ayıran en önemli özelliklerden biri de 19. yüzyıla ait olmasıdır.
İstanbul hanları hiç şüphesiz fotoğraf sanatçılarının vazgeçilmesi arasında. Giritli Mustafa Paşa Han’ın bir özelliği, zemin kattaki dükkanların bazılarının avluya bazılarının sokağa açılması. Çakmakçılar Yokuşu tarafına bakan odalar, bağımsız bir merdivenle üst kata bağlanıyor.
Giritli Mustafa Paşa Kimdir?
Giritli Mustafa Paşa Han’ından bu kadar bahsetmişken, bu önemli tarihi kişilikten bahsetmeden geçmeyelim. Paşa, Osmanlı Sultanı Abdülmecit saltanatının sadrazamlarındandır.
Farklı dönemlerde yaklaşık 2 yıl görev yağan bu Osmanlı devlet adamının, Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın himayesinde Mısır’da yetiştiği biliniyor. Aslen Arnavut olan Giritli Mustafa Paşa, Yunanistan’ın bağımsızlığı kazandığı 1820’li yıllarda Rumların ayaklanmalarını bastırmış ve bu başarısından sonra Girit’e vali tayin edilmiştir. Buradaki görevi 20 yıl süren devlet adamı bu nedenle ‘Giritli’ lakabı ile anılıyor.
Girit’i idare ettiği yıllarda, temkinli ve İngilizlere yakın bir politika izledi. Bu sayede adada Müslümanlar ile Rumlar arasındaki dengeyi sağlamaya çalıştığı yorumları yapılsa da bu dönemde politikaları nedeniyle Müslümanlar tarafından sert eleştirilere maruz kaldığı biliniyor. Bir Rum Papaz kızı ile evlendiği ve eşinin Hristiyan kaldığı da rivayetler arasındadır.
Giritli Mustafa Paşa, 1840 yılında kısa süreli bir Girit prensi denemesi bulunmuştur. Rumların ayaklanması ile sonuçlanan bu deme Osmanlı-İngiliz müdahalesi ile son bulmuştur. Bu dönemde elden çıkan Girit Osmalı’ya tekrar dahil oldu. Dolayısıyla Giritli Mustafa Paşa da tekrar vali olarak göreve başladı. 1851 yılında İstanbul’a çağrılan Giritli Mustafa Paşa, ilerleyen yaşına rağmen kariyerine devam etti. Ardından sadrazam oldu.
Gerçek adı Mustafa Nâilî Paşa olan Giritli Mustafa Paşa, 28 Aralık 1871’de hayatını kaybetti. Mezarı Fâtih Türbesi hazîresinde olan devlet adamının, gösterdiği başarılardan dolayı çeşitli nişanları mevcut. Bir rivayette okuma ve yazma bilmediği söyleniyor. Ayrıca farklı kaynaklarda sadık, dürüst, namuslu, inatçı, çalışkan ve cömert biri olarak anlatılır. Daha önce hiç görülmemiş sadrazamların sefirlik ziyafetlerine gitmesi de Giritli Mustafa Paşa dönemine denk gelir. Ayrıca Mir’ât-ı Şuûnât adlı eserin yazarı Mehmed Memduh Paşa da ünlü devlet adamının damadıdır. Tarihi kaynaklardan naklediğine göre; paşanın Narda sancağı, çiftlik ve mülkleri, değirmen ve fabrikaları bulunuyordu.
Kiralık Araç mı Arıyorsunuz?
Birçok farklı marka ve modeli bulabileceğiniz, Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile 1 dakikadan kısa sürede aracınızı kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz. Ayrıca mobil uygulamamızı aşağıdaki bağlantılardan indirebilirsiniz.
Yorum ekle