Dünyanın En Uzun 14 Nehri

Dünyanın en uzun nehirleri hangileri?  En uzun nehirler arsında adeta kadim uygarlıklara şekil vermiş muhteşem akarsular var. Peki, gerçekten dünyanın en uzun nehirleri hangileri?

En Uzun Nehirler 

Dünya üzerinde uzunluğu 1000 kilometreden fazla olan ve büyük bir kısmı Asya kıtasında bulunan 165 nehir var. Gürül gürül akan bu nehirler, doğal ve kültürel mirasın bir parçası. Kimisi hem doğal hem de modern hayatın içinden geçerek varlıklarını sürdürüyor. Kimisi ise kollarıyla birden fazla şehri sarıyor. 165 uzun nehri değil ama 14 tanesini sizin için listeledik. Dünyanın en büyük nehirleri araştırmamızda incelediğimiz 14 nehir ve özellikleri için okumaya devam edin.

• Amazon Nehri – Brezilya, Güney Amerika

6,992 km uzunluğuyla Amazon Nehri, Peru’dan Brezilya’ya kadar devam ederek Atlas Okyanusu’na kadar uzanır. Nehir, And Dağları’ndan doğan nehirlerin Ene, Ucayali ve Maranonla birleşip Amazon’a atladıkları yerde Manaus şehrinin manzarası haline gelir. Amazon Yağmur Ormanları’nın da vatanı olan Manaus, Rio de Janeiro, Negro ve Solimoes nehirlerinin birleştikleri noktada sahip oldukları iki ayrı rengin birlikte akmasına olanak sağlar. Amazon nehrinde gerçekleşen tekne turları nehrin gizli kalmış güzelliklerini keşfetmeye olanak sağlar.

• Nil Nehri, Mısır, Kuzeydoğu Afrika

Uzunluğu 6,853 kilometrekare olan Nil Nehri Tanzanya, Uganda ve Kenya’nın ağırladığı Victoria Nehri’nden kuzeye doğru uzanarak Mavi ve Beyaz Nil kardeşlerin birleştiği Hartum’dan Akdeniz’e doğru devam eder. Nehir, Burundi’den doğan Kagera Nehri’nden de beslenir. Sandallarla gezmeye olanak tanıyan Nil Nehri saklı doğa harikaları ile binlerce turistin ilgisini çekmekte.

• Yangtze, Çin, Asya

Yangtze Nehri, Çin’in güneşin doğuşunu karşıladığı yerden doğup Doğu Çin Denizi’ne uzanarak 6.300 km’lik bir yol izler. Nehir Çin timsahı, Çin kaşık balığı, nehir yunusları gibi oldukça ender bulunan hayvan türlerine kucak açar.

• Mississippi, Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Amerika

6,275 km uzunluğuyla dünyanın en uzun nehirleri arasında 4. sıraya yerleşen Mississippi efsaneleriyle ve korku hikayeleriyle birinci sırada yer alıyor.  Mississippi’nin bir ayağı da Kanada’da bulunuyor. Adını Kızılderililerden alan Mississippi Nehri Missouri ve Jefferson nehirleriyle de besleniyor. Pek çok savaş görmesinin yanında güzel olaylara da şahitlik etmiş olan nehrin tarihi oldukça eskiye dayanıyor. Elvis Presley’in doğduğu evin yer aldığı Tupelo şehrinin içinden akan nehirde düzenlenen turlar New Orleans’taki muharebe alanlarını da görmeye imkân sağlıyor.

• Yenisei-Angara-Selenge Nehri, Rusya – Moğolistan

Yenisey Nehri Arktik Okyanusu’na (Kuzey Buz Denizi) boşalan en büyük nehir sistemidir. 5539 kilometre uzunluğu, Angora ve Selenga kolları ile dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır. Moğolistan’ın dağlarından doğan, Sibirya’nın çok büyük bir alanını sulayarak Kuzey buz denizi tarafındaki Kara Denizine sularını boşaltır.

• Sarı Nehir, Çin

Sarı Nehir, Sarı Irmak, Huangho, Altın Nehir isimleri ile de bilinen nehir Çin’in Yangtze’den sonra ikinci, dünyanın ise altıncı büyük nehridir. Uzunluğu 5.464 km olan nehir Çin’in batısından Bohai Denizi’ne dökülür. Adını çığırının üst bölümlerindeki yüksek çamur oranından almıştır. Çin’in batısındaki Qinghai Eyaleti’ndeki Bayankala Dağları’ndan doğan Sarı Nehir, Çin’in dokuz eyaletinden geçerek Bohai Denizi’ne dökülür. Sarı Nehir havzasının doğu-batı arasındaki mesafesi 1900 kilometredir. Kuzey-güney mesafesi ise 1100 kilometre olup toplam havza alanı 752443 km²’dir.

Çin medeniyetinin beşiği olarak adlandırılan Sarı Irmak havzası kuzey Çin’in en eski uygarlıklarının doğum yeri olmuştur. Ancak aşağı bölgelerde tabanın dolması sonucu sık sık meydana gelen seller nedeniyle, “Çin’in kederi” olarak da anılmaktadır. 1870 yılında nehrin taşması milyondan fazla kişinin hayatına mal olmuştur.

• Obi Nehri, Rusya-Kazakistan-Moğolistan-Çin

Obi Nehri Sibirya’nın güneyinden başlayarak Arktik Okyanusu’na dökülen akarsudur. Nehir oldukça geniş ve düz yataklara sahip olduğu için şehirler arası yolcu ve yük taşımaya olanak sağlar. Kışın nehir sularının donması kara aracı geçişine elverişli hâle gelir.

Asya’nın en uzun ırmaklarından biri olan Obi Rusya sınırları içerisinde yer almaktadır. Biya ve Katun ırmaklarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. Bu birleşme noktasından, Arktik Okyanusu’na döküldüğü yere kadar 3.650 km uzunluğa ulaşır. En uzun kolu Kara İrtiş’le 5.411 km uzunluğa ulaşan Obi Irmağı’nın havzası 2.990.000 km²’lik bir alan kaplar. Obi Nehri’nin genişliği Barnaul’da 2 kilometredir. Nehrin ağız kısmı yakınlarında ise genişliği 19 kilometreyi aşar. Nehirden Divan-ü Lügat-it-Türk’te “Yamar” ismiyle bahsedilmiştir.

• Gümüş Nehri, Parana-Rio de la Plata, Brezilya-Arjantin-Paraguay-Bolivya-Uruguay

İspanyolca Gümüş Nehri anlamına gelen Rio de la Plata, Güney Amerika nehirleri Rio Paraná ve Rio Uruguay’ın birlikte oluşturdukları 290 km uzunluğunda ve 220 kilometreye varan genişliğe sahiptir. 4880 kilometre uzunluğa sahip nehrin ağzı Atlas Okyanusu’na açılır. Kuzeydoğusunda Uruguay’ın başkenti Montevideo, güneybatı yakasında ise Arjantin’in başkenti Buenos Aires şehirleri bulunmaktadır. Güney Amerika’nın en önemli deniz ticaret limanlarından bazılarını da barındırır.

• Congo-Chambeshi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti

Kaynağını Kongo Nehri’nden alan Congo-Chambeshi nehrinin uzunluğu 4700 kilometredir. Kuzeydoğu Zambiya’da bulunan nehir, Kongo Nehri’nin (uzunluk açısından) en uzak ucudur.

Deniz seviyesinden 1760 metre yükseklikte olan nehir Tanganika Gölü yakınındaki kuzeybatı Zambiya dağlarında bir dere olarak yükselir. Bangweulu Gölünün bir bölümü olan Bangweulu Bataklığına 480 kilometre boyunca akar. Yağmur mevsiminin sona erdiği mayıs ayında bataklıkları ve güneydoğuda taşkın yatakları yeniden doldurur. Bangweulu Sulak Alanlarını da desteklemektedir. Su daha sonra bataklıklardan geçerek Luapula Nehri olarak akar.

Kasama’nın doğusuna doğru akan Chambeshi’nin 100 kilometreden uzun bir bölümü, yaklaşık 2 kilometre genişliğindeki labirent tarzı bataklık kanallardan ve 25 kilometre genişliğe varan bir taşkın yatağından oluşmaktadır. Daha aşağılardaki bölgede ise, Kasama-Mpika yolu ile Tazara Demiryolunun geçtiği bir köprü bulunur. Köprü ile kesiştiği noktada bulunan ana kanal yaklaşık 100 metre genişliğinde olup sel zamanı ise bu genişlik 400 metreyi bulmaktadır.

• Amur-Argun, Rusya-Çin-Moğolistan

4444 kilometre uzunluğunda olan nehrin ismi Buryatça Urgengol geniş nehir kelimelerinden gelmektedir. Argun ya da Ergune, Amur Nehri ile doğu Çin-Rusya sınırının bir kısmını oluşturan 1.621 kilometre uzunluğunda bir nehirdir. Yukarı kısımları Çin’de Hailar Nehri olarak bilinir. Argun, Amur Nehri’ne birleşene kadar olan yaklaşık 944 kilometre boyunca Rusya ile Çin arasındaki sınırı oluşturmaktadır.

• Lena, Rusya

Lena, dünyanın en uzun 11. ırmağıdır. Toplam uzunluğu 4.400 kilometredir. Havzası ise 2.490.000 km² yer kaplamaktadır. Irmak yılın 7 ayı boyunca buzlarla kaplı tundra şeklindedir.

Sibirya bölgesinin güneyinde yer alan Baykal Dağları’ndan doğan Lena Nehri kuzey doğuya yönelerek Sibiryayı kuzey-güney rotasında kat eder. Nehir Laptev Denizi’ne dökülmeden evvel de 4400 km’yi aşkın bir yol alır.

• Mekong Nehri, Çin

Çin’de doğarak Laos, Tayland, Kamboçya ve Vietnam topraklarından geçen Dünya’nın 12., Güneydoğu Asya’nın 7. en uzun nehridir. Toplamda 4.900 kilometre uzunluğa ulaşan nehir 810.600 km²’nin üzerinde bir bölgeden gelen suları toplanır. Geçtiği coğrafya ve havzasının civarı Büyük Mekong Alt Bölgesi olarak adlandırılır.

• Mackenzie-Slave-Peace-Finlay, Kanada

Mackenzie Nehri, Kanada’nın kuzeybatı topraklarında geniş, seyrek nüfuslu bir orman ve tundra bölgesinden akar. Birçok kolu diğer beş Kanada eyaletine ve bölgesine ulaşır. Kuzey Amerika’dan Kuzey Kutbu’na akan en büyük nehirdir ve kollarıyla birlikte toplam uzunluğu 4241 kilometredir. Bu özelliği dünyanın en uzun on üçüncü nehir sistemi yapar

• Nijer Nehri, Nijerya

Nijer Nehri, 4.200 kilometreyi bulan uzunluğuyla Batı Afrika’daki en büyük nehirdir. Gine, Mali, Nijer ülkelerinden geçerek Benin- Nijerya sınırının bir kısmını meydana getirir. Nijerya topraklarına sokularak bir delta yapar ve Atlas Okyanusu’nun bir kolu olan Gine Körfezi’ne sularını boşaltır. Doğduğu kaynaktan döküldüğü yerin doğrultusu bir hilâli andırır.

Nijerya, Çin, Kanada gibi ülkelerden geçen nehirler, bir ülke sınırında gibi anlatılsa da onların sınırlara sığmadığının altını çizmek gerek. Bu da dünya mirası olduklarının ironik bir göstergesi. Suya sahip çıkmak, doğayı korumak üzere biliç kazanmak hepimizin ortak sorumluluğudur.