Bir İsveç Harikası: Saab Markasına Ne Oldu?

Saab hakkında bilgi mi arıyorsunuz? “Saab” ne demek? Saab’ın tarihçesi, Saab otomobiller ve daha fazlası için keyifli bir araştırma: Bir İsveç Harikası: Saab araba markasına ne oldu? Saab araba markası kayboldu mu yaşıyor mu? Türkiye’de Saab distribütörü var mı?

SAAB Hakkında

Saab 1945 yılında, İsveç’in uçak ve savunma sanayi şirketi olan Saab Ab küçük bir araba üretmeye karar verdiğinde kurulmuş olan bir İsveç otomotiv şirketidir. Üretilen ilk model olan Saab 92 1949 yılında piyasaya sürüldü. 2011 yılında iflasını açıklayan Saab şirketinin hakları NEVS isimli başka bir firma tarafından satın alındı ve günümüzde bu firma, bu adla elektrik araçları üretmekte. 

“SAAB” Ne Demek?

“Saab” ismi aslında İsveççe “Svenska Aeroplan Aktiebolag” ism için bir akronim, bir kısaltma. Anlamı ise İsveç Uçak Limited Şirketi. Bu isim, Saab’ı kurma kararı alan ve bir uçak ve savunma sanayi şirketi olan Saab AB’den geliyor.

Saab’ın Tarihçesi

1945 yılında kurulan Saab, aslen Saab Ab isimli şirketin bir alt-şirketi olarak kuruldu. 1949 yılında Saab 92 isimli modeli piyasaya sürerek ilk üretimini de gerçekleştiren Saab, ana şirket olan Saab Ab’nin Scania-Vabis ile birleşmesinden on sene sonra, 1968 yılında Saab 900 modelini piyasaya sürdü. Bu modelden önce, Saab 92 modeli 50’li yıllarda 200.000 adet sattı ve tasarımında pek çok değişikliğe gidildi. Bu değişikliklerden sonra Saab 93 olarak bilinen modelde, örneğin silindir sayısı ikiden üçe çıkarılmıştı. Bu tarz değişikliklerin ardından model Saab 93 olarak bilinir oldu. Bunun ardından yine bazı değişikliklerle beraber Saab 94 ve Saab 95 de, Saab 92’nin üzerine yapılan değişikliklerle piyasada yerini buldu. 1960’larda ise Saab 96 üretildi, ki bu model Saab için oldukça önemli bir modeldir. Çünkü İsveç dışına gönderilmiş ve toplamda 550.000 adet satılarak oldukça büyük bir başarı sağlamıştır. Bunların yanı sıra 1968’de oraya çıkan Saab 99 ise daha da önemli bir modeldi. Çünkü Saab 92’den tamamen ayrılan baştan aşağı yeni bir tasarıma sahipti.

Saab Ab’nin Scania-Vanis ile birleşmesinin ardından 1973 yılında Saab 99 genişletildi ve 1976 yılında bir milyonuncu Saab üretilmiş oldu. Bunun akabinde 1978’de Fiat’la anlaşarak, Saab-Lancia 600 modelini satışa sundular. Ayrıca bu anlaşma, 1985 yılında Alfa Romeo164, Fiat Croma ve Lancia Thema’ya kardeş olarak Saab 6000’in ortaya çıkmasına sebep oldu. Bu dört araç da Tip 4 şasi kullanılarak hazırlanmıştı. 

1978 yılında ise bir milyona yakın Saab 900 üretildi. Bu model, yakaladığı satış başarısıyla da Saab markasının en ikonik modeli konumuna yükseldi. Günümüzde bile Saab 900 hayranı olan insanlarla karşılaşmak mümkün. 

Saab 1990’lar

1989 yılına gelindiğinde ise General Motors şirketi 600 milyon dolarlık bir yatırımla Scania-Vanis’in bağımsız bir şirket haline gelişinin ardından, Saab’ın 50%’sine ortak oldu. Bu ortaklık Saab 900 NG’nin, yani namıdiğer Yeni 900’ün üretiminde artışa yol açtı. Araç her ne kadar oldukça başarılı olduysa da, kalitede ve saygınlıkta kült model Saab 900’ü yakalayamadı. 

Saab 2000’ler

2000 yılına gelindiğinde General Motors’un 125 milyon dolar ödeyerek Saab’ın geri kalan hisselerini de almasıyla beraber tasarımlarda farklılaşmaya gidildi. 2003 yılında piyasaya sürülen 9-3 modeli bunun en net göstergesiydi. Daha sonrasında piyasaya sürülen 9-2X ve 9-7X modelleri, büyük beklentilere rağmen başarı gösteremediler ve kısa süre sonra piyasadan çekildiler. 

Saab’ın yıllar içinde değer kaybetmesi üzerine 2008 yılında General Motors Saab’ın ‘görücüye çıktığını duyurdu. BMW, Hyundai, Renault gibi ünlü firmaların da olduğu 27 potansiyel alıcıdan Koenigsegg, Merbanco ve Renco Group olmak üzre üçüyle görüşmeler ilerletildi. 

General Motors’un desteği azalınca…

Bu süreçte General Motors’un desteği azalınca Saab ciddi maddi sıkıntılar yaşamaya başladı ve en nihayetinde 2010 yılında Spyker N.V. isimli Hollanda menşeli bir firmaya satıldı. Fakat 2011 son aylarına doğru şirket ciddi maddi sıkıntılar dolayısıyla iflasını açıkladı. Bu süreçte Saab’ın giderlerini karşılayamayan Spyker N.V. onu satmak istemiş ve pek çok Çin menşeli alıcı olmasına rağmen, General Motors’un kendi lisansında bulunan ürünleri dolayısıyla herhangi bir Çinli şirkete satışı bloklaması, bunu engelledi. 

2012 yılında yine Çinli ortaklarla beraber National Electric Vehicle Sweden (NEVS) isimli bir firma Saab’ı satın aldı ve yalnızca elektrikli araçları üretmeyi hedefledi. Daha sonra bu fikrinden vazgeçmişse ve elektrikli olmayan araçlar tasarlamışsa da çeşitli telif ve marka hakları sorunları dolayısıyla ve bir takım ciddi finansal problemler yüzünden Saab marka ismini ve telifini kullanmamakta karar kıldılar. NEVS’in ilk araçları ise 2017’de üretilmeye başlandı. Böylece Saab macerası bitmiş oldu.