Otomatik Vitesin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Sıfır km araba alırken, ikinci el araç ilanlarına bakarken ya da araba kiralarken en önemli belirleyicilerinden biri vites seçeneğidir. Bazıları, sadece otomatik vites araba kullanabiliyorken bazıları manuel şanzımanın verdiği keyfi sever. Son yıllarda otomatik vitesli kiralık araç seçeneklerine talep epey arttı. Otomatik kiralık oto aramalarının popülaritesinin altında konfor yatıyor. Peki, otomatik vites kullanmanın artısı ve eksisi ne?

Otomatik Vites Araçların Sunduğu Rahatlıklar

Otomatik vites araç kullanmak, manuel araçlara nazaran daha rahat bir deneyim sunabilir. Manuel araçlarda sürekli olarak kontrol sağlama mekanizması; özellikle kalabalık şehirlerde ve yoğun trafik olan alanlarda sizi zorlayabilir. Otomatik vitesli araçlar, yeni araba kullanmaya başlayan kişiler için de ideal bir seçenektir. Çünkü debriyaja basma veya hız değiştirirken vites değiştirme zorunluluğu gibi durumlarla karşılaşma olanağı yoktur. Böylece tüm dikkat sadece yola ve direksiyona verilebilir.

Otomatik vitesin sunduğu bu kolaylık ve rahatlık akıllara zaman zaman “Ehliyet alırken otomatik mi manuel mi alınmalı?” sorusunu getirir. Bu noktada manuel araç ehliyetine sahip olmanın aslında daha avantajlı bir durum yarattığını söyleyebiliriz. Çünkü bu ehliyete sahip olan kişiler otomatik vites arabalarını da kullanabilmektedir. Fakat otomatik vites ehliyeti ile manuel araç kullanımı olanağı yoktur.

Otomatik Vitesli Arabanın Avantajları

Otomatik şanzıman, bugün neredeyse her marka ve modelde sunulan bir seçenek. Birden fazla avantajı olan bu şanzıman tipinin tercih edilmesinin ana nedeni ise konfor. Özellikle kalabalık gibi trafiğin hızlı akmadığı, dur-kalk şeklinde ilerlediği şehirlerde otomatik vitesli araca sahip olmak avantajlı olabilir. Bu durumda düz vites ya da manuel şanzımanın özellikle ayak bileği ve baldır için büyük bir ağrı sebebi olduğu biliniyor.

• Günümüzde kullanım özelliklerine göre farklılık gösteren birçok araba modeli mevcut. Aracın düz ya da otomatik vites olması, araba seçimi yaparken en çok dikkat edilen noktaların başında gelmektedir. Birçok arabada kullanılan otomatik vites ise rahat kullanımı ve kolay kontrol etme imkânı sunması sayesinde oldukça tercih edilmektedir.
• Otomatik vites araba otomatik şanzımana sahip arabalardır. Bu otomatik şanzımanla birlikte ise debriyaj ve frenin düzenlenmesi ve tekerlek ile motor arasındaki hız kontrolünün sağlanması otomatik şanzıman sayesinde gerçekleştirilir. Bu şanzıman sistemi manuel sistemlere göre daha kolay bir kullanım imkânı sunar. Dolayısıyla günümüzde artık birçok arabada kullanımı yaygındır.
• Otomatik vitesli araç kullanmanın bir diğer avantajı da özellikle çok usta şoför olmayanlar için trafiğe odaklanmayı kolaylaştırmasıdır. Eğer araba kullanmak konusunda kendinize çok fazla güvenmiyorsanız başka bir deyişle biraz tedirgin hissediyorsanız otomatik vitesli araba seçenekleri sizin için çok daha konforlu olabilir. Böylece debriyaj-fren pedalı arasında koordinasyon kurmak zorunda kalmayıp sadece trafiğe odaklanarak ilerleyebilirsiniz.

Otomatik Vites Nasıl Kullanılır? Harflerin Anlamları Nedir?

• Otomatik arabalarla ilgili en çok merak edilenlerden biri de otomatik vites nasıl kullanılır sorusudur. Genellikle paralel bir hatta üzerindeki seçenekler söz konusudur. Bu seçenekler üzerinde vites kolu hareket ettirilir. Bu harfler marka-model ve şanzıman teknolojisine göre değişebilir. Araçta debriyaj pedalı yoktur. Gaz ve fren pedalı ve direksiyon ile araç idare edilir. Otomatik şanzımanlı arabalar yağ basıncını kullanarak vites değiştirme işlemini en doğru zamanda gerçekleştirir. Otomatik vitesli araçlarda D, R, N, P, S gibi harflerle gösterilen farklı vites seçenekleri mevcuttur. Bu vites seçeneklerinin ne anlama geldiğine bakacak olursak;

D vites: Günlük sürüş modunu temsil etmektedir. Tekerleklerin rahat bir şekilde hareket edebilmesi için şanzıman dişlisi motora bağlanır.

R vites: Geri vites anlamına gelmektedir. Aracı geri gitme moduna getiren vites; rahat kontrol olanağı için tekerlekleri de ters döndürür.

N vites: Vitesin boşa alınmasını temsil eder. Bekleme durumlarında aktifleşir ve aracın daha rahat durmasını sağlar.

P vites: Park etme durumunda devreye girer. Aracınızı park edeceğiniz alanda tam olarak yerleştirdikten sonra tamamıyla durması sağlar.

S vites: Diğer viteslerden farklı olarak hızlı bir kullanım imkânı sunar. Spor ve hızlı mod olarak da bilinen bu vitesle birlikte araç en yüksek hız seviyesine çıkabilir. Fakat bu durumdayken araç yüksek miktarda yakıt tüketimi de yapar.

Otomatik araba kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlardan biri ani kalkış durumlarıdır. Böyle durum söz konusu olursa arabanın şanzımanı zarar görebilir.

• Otomatik vitesli arabalar yokuş çıkmayı ve inmeyi daha kolay hale getirir.  Çünkü otomatik arabalarda, geriye kaymayı önleyici bir sistem vardır. Bu durum, manuel arabalara göre daha güvenli bir yokuş çıkma imkânı sunar. Tüm bunların yanı sıra gündelik sürüşlerde de kolay kontrol avantajı sağlanacağı için rahat bir yolculuk geçirebilirsiniz.

Yarı Otomatik Vites Nedir?

Bazı otomobillerde yarı otomatik vites ya da yarı otomatik şanzıman denilen bir sistem var. Tam otomatik vites yapısından farklı olan bu sistem, aracın istenirse manuel istenirse otomatik kullanımına olanak tanır. Yarı otomatik vites araba otomatik vites ile manuel kullanımın bir birleşimi olarak açıklanabilir. Aracın otomatik olarak kontrol edilmesinin yanında manuel vites seçme olanağına da mevcuttur. Fakat yarı otomatik vites arabalarda debriyaj yoktur.

Yarı otomatik vites ile tam otomatik vites arasındaki en belirgin fark manuel seçim yapma özelliğidir. Yarım otomatik viteslerde bu özellik yer alırken; tam otomatik vitesli arabalarda bu özellik yoktur. Yarı otomatik vites ve tam otomatik vitesin arasındaki farklar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Yarı otomatik vitesli arabalar, tam otomatik viteslilere göre daha az yakıt harcaması yapmaktadır.

Tam otomatik araçlarda geriye kaymayı önleyen sistem yarı otomatik viteslerde yoktur.

Otomatik Vites Dezavantajları

• Markaya ve modele göre değişmekle birlikte otomatik şanzıman motorun biraz daha fazla yorulmasına ve dolayısıyla da biraz daha fazla yakıt tüketmesine neden olabilmektedir. Ancak hemen belirtelim ki, son model otomobillerin pek çoğunda bu sorun çözülmüş durumda.
• Otomatik vites kutusu manuele göre arızalanmaya biraz daha yakındır. Üstelik arızasının giderilmesi hele de şanzıman değişimi neredeyse manuel şanzımana göre iki kat pahalıdır.
• Yine son model arabalarda neredeyse tamamen çözüme ulaşmış gibi görünse de hala pek çok araç için geçerli olan bir durum da otomatik şanzımanın performansı olumsuz etkilemesidir. Bazen şanzıman geçişleri otomatik olarak belirlenirken sizin gaza basma hızına göre yavaş kalır. Bu da hem çekişten düşüşe neden olur hem de aracın hızlanmasına olumsuz etki edebilir.
• Otomatik vitesli oto kullanmak, bazıları için çok keyifsizdir. Aracı hissedemediğini söyleyen böyle kullanıcılar, vites geçişlerini kendileri yapmak, sürece dahil olmaktan keyif alırlar.
• Otomatik şanzımanın bazı araçlarda yokuş kalkış konusunda sorun yaratabildiği de biliniyor. Ancak yine eklemek gerekir ki, son model arabaların pek çoğunda bu durum da aşılmış durumda.
• Otomatik vitesli araçlar manuel araçlara göre daha fazla bakım ihtiyacı duymaktadır. Manuel vitesli araçlarda sadece debriyaj bulunduğu için otomatik araçlardaki şanzımanlar kadar karmaşık bir yapısı yoktur. Bu karmaşık yapı otomatik araçların düzenli olarak kontrol ve bakım ihtiyacını ortaya çıkarır.
• Otomatik vitese sahip araçların fiyatı, manuel araçlara göre daha pahalıdır. Bunun yanı sıra satın alımdan sonrasında ise otomatik vitesli araçlar daha fazla yakıt harcamaktadır. Böylelikle “otomatik mi manuel mi az yakar” sorusunun cevabı da verilmiş olur.

Otomatik ya da manuel araç seçiminde önemli olan sürücünün kullanım alışkanlığıdır. Manuel araba kullanmaya alışan bir sürücü, otomatik vitese sahip araçlarda rahat bir sürüş deneyimi yaşayamayabilir. Bunun yanı sıra otomatik vitese sahip araçlar ise uzun yolculuklarda daha konforlu bir sürüş imkânı sağlar. Dolayısıyla vites tercihi tamamen sürücünün beklentisi ve isteği ile doğru orantılıdır. Manuel şanzımanlı araçları kullanmanın daha zevki olduğunu, otomatik şanzımanlı araçları kullanmanın da daha konforlu olduğunu eklemek gerek.