Ani Harabeleri’nde Görmeniz Gereken 13 Yer ve Merak Edilenler

Ani Harabeleri adını mutlaka duymuş olacağınız eşsiz bir seyahat noktası. Son zamanların popüler gezi rotası Kars. Doğu Ekspresi’nin hızlı yükselen trendi sayesinde keyifle gezebileceğiniz bir destinasyona sahip.

Kars sınırları içerisinde yer alan Ani Harabeleri, binlerce yıllık insanlık tarihinin en önemli miraslarından bir tanesi. Anadolu genelinde yer alan ilk Türk camisi de bu bölgede yer alıyor. Antik kent son derece büyük ve içerisinde incelenmesi gereken çok sayıda eser barındırıyor. Antik kentin büyüklüğü ve gezilecek zamanın uzunluğu sebebi ile mutlaka ören yerine giriş yapmadan bolca su stoklayın, içeride çokça lazım oluyor😊

Ören yerine müze kartı ile giriş yapabiliyorsunuz. Eğer isterseniz rehber hizmeti de verilebiliyor belli bir ücret karşılığında. Biz rehber hizmeti almadık ancak daha öncesinde araştırma yapıp ören yerini bu bilinçle gezdik. 

İşte Ani Harabeleri hakkında merak edilenler ve Ani Harabeleri’nde görmeniz gereken 13 yer!

Ani Harabeleri Gezi Rehberi

Kars denilince ilk akla gelenlerden birisi Tarihi Ani Harabeleridir. Harabeler, Kars’a yaklaşık 40 kilometre uzaklığında Ocaklı köyünün hemen bitiminde yer alır.  Sınırları içindeki Türkiye – Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay nehrinin batı yakasında bizim kendi sınırlarımız içerisinde kalan maalesef ki bir bölümü ayakta kalabilmiş eski bir ortaçağ şehridir. Ani Antik şehrine geldiğinizde sizi karşılayan surlar ve  7 kapısının bulunan kentin en önemlilerinden Arslanlı Kapı’dır. Arslanlı Kapı’nın yanındaki surların doğu yanındaki burcun üzerinde ise Selçuklu Sultanı Alparslan’ın şehri 1064 yılında fethetmesini belgeleyen 4 satırlık kitabesi bulunmaktadır.

Ani Şehir surları ise antik kente geldiğinizde sizi karşılayan en belirgin eser, Arslanlı Kapı’dan girdiğinizde ise gözünüze öncelikli çarpan eminim ki Büyük Katedral diğer adıyla Fethiye Cami’dir. Kilisenin mimarı ise İstanbul Ayasofya kilisesinin kubbesini ikinci kez inşa eden Mimar Tiridat. Kilisenin yapısı Gotik dizaynında olmasına rağmen yukarı baktığınızda haç şeklinde olduğunu anlayabilirsiniz. Selçuklu Hükümdarı Alparslan’ın fethiyle kilise camiye çevrilmiş ve ilk namaz burada kılınmış. Fethiye Cami’nin hemen yakınındaki yarısı yıkılmış olan yapı ise Aziz Prkitch (Keçel) Kilisesi. Kral Gagik tarafından yapılan Gagik Kilisesi ise dairesel yapısıyla dikkat çeks ede maalesef büyük çoğunluğu yıkılmıştır. Antik kent içine girdiğinizde en korunmuş yapılardan birisi ise Poladoğlu Kilisesi’dir. Silindir altıgen kenar sütun üzerine sahip olan yapıda güney cephesinde oyma tekniği ile yapılan güneş saati ise dikkat çekicidir.

Tigran Honents (Resimli) Kilise ise haç şeklinde mimarisi ile dikkat çekse de bence en önemli özelliği ise içeri girdiğinizdeki Hz. İsa’nın doğumundan ölümüne geçen olayları freskle anlatmaktadır.  Antik kentin girişinde güney platoda yer alan Ebül Manuçehr Cami ise Anadolu’da yapılan ilk Türk cami olma özelliğini taşımaktadır. Ani antik kentinde mutlaka uğramanızı önerdiğimiz bir yerdir. Minarenin ise günümüze kadar ulaşması mükemmel bir duygu. Arpaçay üzerinde bulunan şu an yıkılmış olan İpek yolu köprüsünün kalıntıları ise hayli şaşırtıcı. İpek yolunun Anadolu’ya ulaşması için yapılan ilk giriş olma özelliğini taşımaktaymış. Günümüzde Ani Harabeleri olarak bilinen antik kentin bir çoğu yıkılmış ve biraz kalıntıları günümüze kalmasına rağmen, Ateşgede Tapınağı, Selçuklu Kervansarayı, Bakireler Manastırı, Gürcü Kilisesi, Küçük Hamam ve Kaya Şapeli görülmesi gereken yerleridir.

Ani Harabeleri Nerede?

Ani harabeleri Ermenistan sınırında yer alan bir coğrafya üzerinde. Hatta o kadar Ermenistan’a yakın ki, telefonunuz yurt dışında gibiymişsiniz gibi çalışabiliyor. Sınırı ise iki ülke arasında akan Arpaçay’ı Nehri belirliyor. 

Ani Harabeleri’nde Görmeniz Gereken Yerler

Açık Hava Tarih Müzesi

Ani Antik Kenti, MÖ 3000’den MS 16. yüzyıla kadar yaklaşık 3600 yıl boyunca İpek Yolu üzerinde yer alan en önemli ticaret merkezlerinden biriymiş. Bargatlı, Bizans, Selçuklu, Gürcü, Harzemşah, Moğol, İlhanlı, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Afşar Türkleri hakimiyetinde kalan Ani, Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı olarak geçirdiği son döneminde yavaş yavaş güç kaybedip, düşüşe geçmiş. 1878-1918 döneminde Rus kontrolü altında kalan kentin yerine Kars merkez olarak tercih edilince, bir zamanlar 100 bin kişiye ev sahipliği yapan Ani terk edilmiş.

Ani Antik Kenti’ne adım atıldığında dikkati çeken ilk şey şehri çevreleyen surlar. Surlar üç aşamalı olarak 964, 977 ve Selçuklu Sultanı Alparslan’ın şehri fethetmesinin ardından 1064 yılında yapılmış. Surlar üzerinde 7 adet kapı bulunuyor. Bunların en önemlisi, bugün hâlâ şehre girerken kullanılan Aslanlı Kapı. Surların üzerinde Bargatlı Hanedanı’nın armaları olan yılan, kartal ve aslan yer alıyor. 

Kars gezilecek yerler listesinin ilk sırasında yer alan Ani’de göreceğiniz diğer belli başlı yapıları ise şöyle:

Büyük Katedral (Fethiye Camisi)

Büyük Katedral, Fethiye Cami ya da Meryem Ana Kilisesi olarak bilinen yapı Ani Antik Kenti içinde bütünlüğünü korumayı başarmış en büyük yapılardan biri. Ani Harabeleri’ne Aslanlı Kapı’dan girildiğinde ilk göze çarpan heybetli yapı Büyük Katedral’dir. İhtişamı ve zarafeti ile görenleri etkilemektedir. 60 yıllık bir çalışma sonucunda 1010 yılında tamamlanan kilisenin bir önemli özelliği de mimarının aynı zamanda Ayasofya’nın kubbesini tekrar inşa eden mimar Tiridat olması. Katedral 1064 yılında Sultan Alparslan’ın Ani’yi fethinden sonra camiye dönüştürülmüş ve Anadolu’daki ilk fetih namazı da burada kılınmış.

Abughamrents Aziz Krikor Kilisesi

Ani Harabeleri’nden biri olan Kilise, 994 yılında Ermeni Bahlavuni Hanedanı’ ndan Prens Krikor tarafından yaptırılmıştır. Yapı, taş yontma sanatının en güzel örneklerindendir. Aileye ait mezarlar kilisenin çevresinde bulunmaktadır.  2012 yılında restorasyon yapılmış ve bu sırada çevresinde mutfak ocakları, seramik eşya parçaları, insan kemikleri bulunmuştur. Kilise duvarında Prens Krikor’un duygularını anlatan yazıt bulunmaktadır.

Genç Kızlar Kilisesi (Bakireler Manastırı)

Kilise 13. Yüzyılda inşa edilmiştir. Kervanların geçiş yolu üzerindedir. Silindirik planı, duvar kabartmaları ve süslemeleri, kubbesinin çadır görünümü ile görülmeye değer.

Rahibeler Manastırı (Kız Kalesi)

Sarp kayalıklar üzerine inşa edilmiş olan Kız Kalesi’ne ulaşım çok kolay değil. Bu özelliği onun 13. yüzyıldan günümüze kadar mevcut yapısını büyük ölçüde koruyarak gelmesini sağlamış. Planı altı yapraklı yonca şeklinde tasarlanmıştır. Kayalıklar üzerinde olması sebebi ile yürümesi biraz zor gelebilir. Ama mutlaka görülmesi gereken bir yapı. Bi gayretle tırmanın kayalıkları. Sonucu mutlu edecek çünkü😊

Abughamrents (Poladoğlu) Kilisesi

980 yılında inşa edilen kilise Ani Harabeleri’nin kuzeybatısında bulunmaktadır. Surlara yakındır. Prens Pahlavuni tarafından yaptırılmıştır. Günümüze en sağlam gelebilmiş ve en çok fotoğraf çekimi yapılan Ani Harabeleri’ndendir. Oldukça güzel mimariye sahip kilisenin iç mimarisi ve akustiği oldukça iyidir. İçeri de bulunan yerli ve yabancı turistlerde bu akustiği deniyorlar. Bizde onlara uyarak bir iki deneme yaptık.  

Ebu’l Manuçehr Camisi

Ebu’l Manuçehr, Anadolu topraklarında bulunan en eski Selçuklu eseri ve ilk Türk camisi. Bu özelliğini Sivas Divriği Ulu Cami’den daha önce yapıldığı için elde etmiş. 1072 yılında Şeddadiler Beyi Ebu’l Manuçehr tarafından inşa edilmiş. Konumu, mimari özellikleri ve anlamı bakımından Kars’ta görülmesi gereken yerler listesine mutlaka dahil edilmeli.

İpek Yolu Köprüsü

İnşa tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte M.S. 9.yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. 6400 km uzunluğundaki İpek Yolu’nun Anadolu’ya giriş yaptığı konumda yer almaktadır. İki katlı köprünün zemin katı kervan geçişleri, üst katı yaya ve asker geçişleri içindir. Günümüze Arpaçay Nehrinin her iki yanında ki köprü ayakları gelebilmiş. 

Selçuklu Kervansarayı 

Ani Harabeleri’nin merkezinde bulunan kervansaray, 12. yüzyılda inşa edilmiştir. İki katlı inşa edilen yapının birinci katı ahşap olduğu için yıkılmış ve günümüze sadece zemin ve bodrum katı gelebilmiştir. Taç kapısı süslemeleri orijinal Selçuklu mimarisi özelliklerini yansıtmaktadır. Sarı taştan yapılmış ana giriş kapısı oldukça görkemli bir görünüme sahiptir. Yapının içinde bulunan şadırvan önemli mimari yapılardandır.

Selçuklu Sarayı

Selçuklular tarafından inşa edilen Saray 3 katlı olarak yapılmış, günümüze sadece 2 katı gelebilmiştir. Selçuklu mimarisinin taş işçiliği dikkat çekmektedir. 

Büyük ve Küçük Hamam

Kars Ani Harabeleri içinde yine Selçuklular döneminde yapılan iki hamamın yıkanma yerleri görülebiliyor. Binanın geri kalanı ne yazık ki ayakta değil.

Ateşgede Tapınağı

En eski Ani Harabeleri yapılarındandır. 4. Yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Hristiyanlığın ilk dönemine ait bir ibadethanedir. Yapının üst kısmı yıkılmış durumdadır. 

Horomos Kilisesi

Kars harabeleri listesindeki diğer binalardan farklı olarak ören yerinin yaklaşık 5 km dışında yer alıyor. 10. yüzyıl tarihli yapı bölgede Ortaçağ’dan günümüze gelen tek kilise.

Kars Iğdır Havalimanı araç kiralama seçenekleri için tıklayınız.