Balat’ta Görmeniz Gereken 10 Yer

Balat tarihi dokusuyla her zaman cazibesini korumayı başarmış bir İstanbul semti. Bir açıdan nostaljinin son kalesi olduğunu söylemek de mümkün. İstanbul’da pek çok semt kentsel dönüşümle çehresini değiştirirken, Balat yıllara direnme konusunda biraz daha inatçı. Balat gün geçtikçe daha popüler bir gezi rotası olmaya başladı. İstanbul’un en eski yerleşim yerlerinden biri olan Balat, fotoğraf tutkunları arasında da popülerliğini her geçen gün artırıyor. 70’li yılların İstanbul’unu en güzel bu semtin sokakları anlatır… O yüzden, bu güzel semtin sokaklarına girer girmez bir Türk filminin içinde sanabilirsiniz kendinizi.

Ahşap çerçeveli evler, camdan cama asılmış çamaşırlar, sokakta oynayan çocuklar, sohbet eden teyzeler, daracık, araba sığmayan sokaklar, her duvarda Yeşilçam’dan alınmış cümleler… Balat’ın bir tarafı tarih kokan meskenler ile dolu iken, bir tarafı bir o kadar modern yapılarla dolu. Dolayısıyla hem yerli hem de yabancı turistler için gezilecek yerler arasında ilk sıralarda geliyor. Camiler, kiliseler, tarihi evler, çarşılar, kafeler, antikacılar… Balat’ta gezilecek ve keşfedilecek çok şey var. Şimdi sizlerle Balat’ta keşfedilecek yerler için gezimize başlıyoruz. İşte Balat’ta görmeniz gereken 10 yer!

Sveti Stefan Kilisesi

Balat sokaklarında kaybolmadan hemen önce ise sahilde bulunan Sveti Stefan Bulgar Kilisesi’ne mutlaka uğramalısınız. Dışı kadar içi de güzel olan bu kilise halk arasında Demir Kilise olarak da biliniyor. Stevi Stefan Kilisesi dünya çapında bir öneme sahip. Çünkü dış cephe, duvarlar, merdivenler, kabartmalar, çan kulesi yani kilisede olabilecek her şey demirden yapılmış. Stevi Stefan, dünyada kalan tek demir kilisedir.

Balat Sokakları

Kesinlikle sokak deyip geçmeyin. Balat’a gelmeniz için onlarca sebep sayacağız ancak en belirgin sebep sokakları belki de. İstanbul’un kalabalık, koşuşturmalı sokaklarından sıkılanlar için bir o kadar ruh ve dinginlik taşıyor Balat sokakları. Her sokakta yapılarıyla, insanlarıyla, mekanlarıyla, hayatın akışıyla yakalanacak bir kare önünüze çıkıyor. Hal böyle olunca Balat sokakları çokça fotoğraf çeken kişiler ile doluyor. 

Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu

Aslında Kırmızı Mektep olarak bilinen Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu, Balat’da gezilecek yerler arasında en popüler duraklardan biri. Bir şato benzeri kırmızı binasıyla Fener’in en ihtişamlı yapısı denilebilir.

600 kişi kapasiteli, 3 katlı, kırmızı tuğla ile örülü okulun bugünkü hali 1883’te tamamlanmış. Okulun mimarı da liseyi bu okulda okuyup İtalya’da mimarlık eğitimi alan Dimadis.

Dimadis İtalya’da aldığı mimarlık eğitimi sonrası Avrupa saray mimarisi üzerine uzmanlaşmış ve mezun olduğu eski okulu için muhteşem bir yapı ortaya çıkarmış. 

Rumların İstanbul’da açtıkları en eski eğitim kurumu olan okul, Bizans döneminde de Patrikhane Akademisi işlevi görmüş. İstanbul’un Fethi’nin ardından Fatih Sultan Mehmet, 1454’te, tüm İstanbullu Ortodoksları şehre geri çağırarak, kendi dillerinde eğitim yapabileceklerini, Patrikhanelerini yeniden kurabileceklerini söylemiş. Bunun üzerine Patrik Gennadios tarafından bir eğitim kurumu olarak kurulmuş. Teoloji ağırlıklı derslerle başlayan bu kurum 1861 sonrası klasik eğitime geçmiş. Zamanında 600 öğrenci için inşa edilen binada öğrenci sayısı gittikçe azalmış. Bugün hala eğitim devam etse de oldukça öğrenci sayısı oldukça az. Fener Rum Erkek Lisesi, ihtişamlı binası nedeniyle çok insan tarafından Fener Rum Patrikhanesi ile karıştırılıyor. İnternette de bu yönde birçok yanlış bilgi mevcut.

Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi

Balat’ta gezilecek yerler arasında en önemlilerinden biri olan Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi veya dünyada bilinen resmi adıyla Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi ile gezimize devam ediyoruz.

Fener eskiden bir Rum semti, Balat ise Musevi mahallesiymiş. Bu nedenle bölgede farklı dinlere ait birçok yapı bulunuyor. Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ise bu yapılar arasında en önemlisi. Çünkü, nasıl ki Katolikler için merkez Vatikan ve dini lider Papa’ysa, dünyadaki tüm Ortodokslar için Fener’deki Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi dini merkez, buradaki Patrik de dini lider.

Kilisenin girişinde, patrikhane oluşunu simgeleyen Patrik tacı bulunuyor. Ayrıca kapıdan içeri girdiğinizde ise mum yakılan dilek bölümü var. İsterseniz sizler de ücretini ödeyip dilek mumu yakabiliyorsunuz. Patrik Tahtı, altın kaplama panel, Hz. İsa’nın çarmıha gerilmeden önce bağlanarak kamçılandığı, Kudüs’ten getirtilen ve diğer parçası da Vatikan’da olan siyah granit sütun ve kutsal Aya Yorgi kilisesi de içerde bulunan diğer önemli yapılar. 

Balat Gül Cami

Gül Cami, Balat’a yakın Cibali’de gezilecek yerler arasında bulunan tarihi noktalardan biri. Gül Cami kiliseden camiye çevrilen yapılardan biri. Bizans Dönemi’nde, 9. yüzyılda bir kilise olarak inşa edilmiş ve fetih dönemine kadar Aya Theodosia Kilisesi olarak hizmet vermiş. Rivayete göre 29 Mayıs 1453’te İstanbul’u fetheden askerler kiliseye girdiklerinde kilisenin baştan başa güllerle donatıldığını görmüş. Çünkü fetih günü azinenin yortu gününe denk gelmiş. Hem ibadet eden kalabalıktan hem de bu manzaradan etkilenen askerler hiçbir şey yapmadan kiliseyi terk etmiş. Bir süre sonra kilise camiye çevrilirken Gül Cami adıyla ismi de değiştirilmiş.

Moğolların Meryemi Kilisesi (Kanlı Kilise)

Moğolların Meryemi Kilisesi (Maria Mouchliotissa) ya da Kanlı Kilise olarak bilinen bu güzel yapı, Balat gezilecek yerler listesinde önemli kiliselerden biri.

1453 İstanbul’un fethinden sonra İstanbul’daki tüm kubbeli kiliseler camiye çevrilmiş. Sadece Moğolların Meryemi Kilisesi cami yapılmamış. Sebebi ise Fatih Sultan Mehmet tarafından imzalanmış ve bu kiliseye dokunulmamasını emreden bir ferman. İstanbul Fatih Camii’nin Rum mimarı Hristodoulos’ın Fatih Sultan Mehmet’e ricası üzerine, Kanlı Kilise  Hristodoulos’un annesine bağışlanmış.

Ahrida Sinagogu

Balat’ta gezilecek yerler arasında bir diğer önemli nokta Ahrida Sinagogu. Ahrida Sinagogu, 15.yy’a dayanan geçmişiyle İstanbul’un en eski sinagogu. Aynı zamanda da 500 kişilik ibadet alanıyla İstanbul’daki en geniş sinagoglardan biri.

Küçük Mustafa Paşa Hamamı

İstanbul’daki en büyük Türk hamamı Küçük Mustafa Paşa Hamamı, Sultan 2. Beyazıt’ın veziri, Cem Sultan olayında Cem Sultan’ın tarafını tuttuğu için 1483’te idam edilen Küçük Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış. 

1990’lara kadar hamam olarak kullanılan yapı daha sonrasında talep yetersizliğinden kapatılmış. Sonrasında 1996 yılında restorasyon çalışmaları ile “çok amaçlı etkinlik mekanı” olarak tekrar kullanıma açılmış. 

Merdivenli Yokuş Tarihi Balat Evleri

Balat sokakları arasında en popülerlerden olan Merdivenli Yokuş. Yokuş, pastel renkli evleri, Arnavut kaldırımları ve merdivenleriyle tüm ilgiyi üstünde topluyor. UNESCO projesi kapsamında yenilenen cumbalı tarihi evler önünde fotoğraf çektirmeden gezinizi tamamlamayın.

Çıfıt Çarşısı

Çıfıt Çarşısı, Balat’ın en hareketli, en cıvıl cıvıl bölgesi. Her yanda farklı bir dükkan, farklı bir tezgah, farklı bir vitrin var. Adı gibi her yer çıfıt yani😊 Çarşı boyunca aynacıdan antikacıya, eczaneden yorgancıya, manavdan plakçıya, sobacıdan kunduracıya gerçekten aklınıza gelebilecek her şey var. Ayrıca şarkılara konu, filmlere sahne olmuş meşhur Agora Meyhanesi de burada yer alıyor.

Balat Nerede? Balat ’a Nasıl Gidilir?

Tarihi Balat, İstanbul’un Avrupa Yakası’nda. Tarihi Yarımada içinde, Haliç kıyısında ve Fatih ilçesine bağlı bulunan şirin mi şirin bir mahalle. Buraya metropolün her köşesinden farklı alternatiflerle ulaşım var. Yolcu360‘tan İstanbul araç kiralama fiyatlarına göz atıp, sahil yolunu takip etmenizi tavsiye ederiz. Balat’a gitmeden önce mis gibi Boğaz havası almak çok iyi gelir. 🙂