Mimar Sinan Kimdir? Mimar Sinan’ın En Önemli 11 Eseri

Mimar Sinan, Türk mimarlık tarihindeki en iyi mimarlardan biri olarak tarihe damgasını vurmuş bir isim. Osmanlı mimarisinin en iyi örneklerini vermiş olan Mimar Sinan’a Koca Sinan da deniliyor. İstanbul’da bulunan Türkiye’nin en önemli kurumlarından biri olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne Koca Sinan’ın ismi veriliyor. Bunun dışında Uluslararası Astronomi Birliği, Merkür’de keşfedilen bir kratere de Mimar Sinan’ın adını veriyor.  Mimar Sinan’ı konu alan birçok sanat eseri de mevcut. Hakkında çok sayıda biyografi yazılan Koca Sinan, bu denli başarılı bir mimar. Hal böyle olunca insanlar tarafından merak edilen bir kişi olması da kaçınılmaz.  Mimar Sinan kimdir, Mimar Sinan nereli, Mimar Sinan’ın hayatı, Mimar Sinan’ın eserleri neler, Mimar Sinan’ın en önemli eserleri hangileri gibi konular oldukça ilgi görüyor. Biz de sizler için bu konular hakkında bir araştırma yaptık. Gelin hep birlikte Mimar Sinan’ın mimari alanındaki başarılarına tanık olalım. 

Mimar Sinan Kimdir?

Mimar Sinan, Osmanlı döneminde birçok eser veriyor. Külliyeler, köprüler, camiler, hamamlar, çeşmeler saymakla bitiremeyeceğimiz eserlerin hepsi, Koca Sinan’ın mimari zekasının ürünü.

Bizlere miras bıraktığı eserlerin yanı sıra, Ayasofya’yı onararak binlerce yıl ayakta kalmasını sağlıyor. Eserlerinin hemen hemen hepsi, 16. yüzyıl Osmanlı sanatına ait olan hat, çini, oyma işi, tezyinat sanatlarını içeriyor. 

Kaynaklara göre Koca Sinan doksan üç cami, elli iki mescit, elli altı medrese, yirmi türbe ya yedi darül-kurra, on yedi imarethane, üç hastane, sekiz köprü, sekiz mahzen, beş su yolu, yirmi kervansaray, otuz altı saray, kırk sekiz hamam yapıyor. Ayrıca daha pek çok yapıyı tamir edip inşasını denetliyor. 

Mimar Sinan için yapıtlarından Şehzade Camii çıraklık eserini, Süleymaniye Camii kalfalık eserini, Selimiye Camii ise ustalık eserini oluşturuyor. Bunun yanında bir mimarlık harikası olan Selimiye Camii, Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. 

Mimar Sinan’ın Hayatı: Mimar Sinan Nereli?

Koca Sinan’ın doğduğu tarih hakkında kesin bir bilgi yok. Ancak 1491 ile 1499 yılları arasında bir tarihte doğduğu tahmin ediliyor. 

Mimar Sinan’ın ailesi ve nereden geldiği gibi konulara ilişkin bilgiler de oldukça sınırlı. Yine de bazı kaynaklarda, Sinan’ın Kayseri şehrindeki Ağırnas Köyü’nde doğduğu yazıyor. Bunun yanında babasının adının Abdülmennan olduğu bilgisi de yer alıyor. 

Osmanlı Devleti o yıllarda devşirme sistemi denilen bir yöntem kullanıyor. Bu sisteme göre, farklı kökenlere sahip çocuklar yetiştirilip devletin farklı kademelerine memur olarak getiriliyor. Mimar Sinan da devşirme sistemine tabi oluyor. Yirmi iki yaşlarındayken İstanbul’da acemi ocağına alınıyor. 

Başarılı mimar, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim, III. Murat dönemlerine damgasını vurmuş bir karakter. Yapmış olduğu yapılarla yeteneklerini tüm dünyaya ispat etmiş biri. 

Mimar Sinan, başarılarla dolu bir hayat sürdükten sonra 1588 yılında İstanbul’da vefat ediyor. Kendi eseri Süleymaniye Camii’nin yanında bulunan türbeye defnediliyor. 

Mimar Sinan’ın Eserleri

Osmanlı gibi bir imparatorluğa başmimarlık yapmış, farklı bir mimari zekası olduğuna inanılan Mimar Sinan’ın çok sayıda eseri var. Saymakla bitmeyecek dört yüz ondan fazla eseri biliniyor. 

Süleymaniye Camii, Haseki Külliyesi, Selimiye Camii, Eski Valide Camii, Mihrimah Sultan Külliyesi, Mihrimah Sultan Camii, Şehzade Camii, Cihangir Camii, Şah Sultan Camii, Rüstem Paşa Camii, Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi gibi eserleri, Mimar Sinan’ın ünlü yapıtlarını oluşturuyor. 

Biz de sizler için Mimar Sinan’ın en ünlü eserlerini araştırdık ve listeledik. Gelin hep birlikte listemizde hangi eserler var, bir bakalım. 

Şehzade Camii

Mimar Sinan’ın Şehzade Camii için benim çıraklık eserim dediği biliniyor. Şehzade Camii, İstanbul şehrinin Fatih ilçesinde.

Cami 1543 ile 1548 yılları arasında yapılıyor. Caminin hemen yanında bir türbe mevcut. Bu türbe, Şehzade Türbesi olarak biliniyor.

Türbe dönemin çini sanatıyla bezeli. Türbenin içinde Şehzade Mehmed, Şehzade Cihangir ve Hümaşah Sultan’ın sandukaları yer alıyor. 

Süleymaniye Camii

Mimar Sinan’ın Süleymaniye Camii için kalfalık eserim dediği biliniyor. Ayrıca Süleymaniye Camii’nin yapımında pek çok olayın gerçekleştiği rivayet ediliyor.

Süleymaniye Camii, klasik Osmanlı mimarisinin en önemli ve en görkemli örneklerinden bir tanesi. Tarihi Yarımada’da turistler için bir cazibe merkezi olmaya devam ediyor. Dolayısıyla İstanbul silüetinin mihenk taşı olan bir yapı. 

Cami, 1551 ile 1557 yılları arasında inşa ediliyor. Medrese, kütüphane, hastane, sıbyan mektebi, hamam, imaret ve dükkanları içinde barındıran Süleymaniye Külliyesi’nin bir parçası olarak yapılıyor. 

Selimiye Camii

Mimar Sinan’ın Selimiye Camii için ustalık eserim dediği biliniyor. Cami, Osmanlı padişahı II. Selim zamanında Mimar Sinan tarafından yapılıyor. 

Caminin yapımına 1568 yılında başlanıyor. Fakat cami, II. Selim’in ölümünden sonra ibadete açılabiliyor. Bu tarih de 14 Mart 1575 yılına tekabül ediyor. 

Ayrıca 2000 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesine giren Selimiye Camii ve Selimiye Külliyesi, 2011 yılında Dünya Mirası olarak kabul ediliyor. 

Cami, dönemin meşhur sanatlarından olan çini ve hat sanatlarıyla bezeli. Çok görkemli işçiliklere sahip olan caminin çinilerinden bazıları, Rus bir general tarafından 1877’li yıllarda sökülerek Moskova’ya götürülüyor. 

Mihrimah Sultan Camii

Mihrimah Sultan Camii, İstanbul şehrinin Üsküdar semtinde. Bilinen bir diğer adı ise İskele Cami olarak kabul ediliyor.

Cami, 1540 ile 1548 yılları arasında inşa ediliyor. Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın kızları Mihrimah Sultan için yapılmış bir yapı. 

Ahi Çelebi Camii

Ahi Çelebi Camii, İstanbul şehrinin Eminönü semtinde yer alıyor. Ayrıca caminin, Yemişçiler Camii veya Kanlıfırın Mescidi gibi farklı isimleri de var.

Mimar Sinan’ın yaptığı eserler arasında, Evliya Çelebi ile anılan birçok rivayetiyle özel bir yere sahip. Ayrıca yangın ve depremlerde zarar gören yapı, 1990’lı yıllarda restorasyon çalışmalarıyla yeniden faaliyete geçiriliyor. 

• Mağlova Kemeri – İstanbul

Modern şehir altyapısının ilk çalışmaları su kemerleri ve kanalizasyon sistemi ile başlar. Bir kentin gelişerek sağlıklı bir toplum yaşamına ev sahipliği etmesi için bu iki unsur çok önemlidir. Tarihte ilk su kemeri ​​Ninevâ Jervan adı verilen Irak’taki yapıdır. Bundan sonra en erken tarihli örnekler Roma’da görülür. Bizans İmparatorluğunda da çok gelişmiş su kemerleri ile İstanbul’a su taşındığını biliyoruz. Ancak bu mimarinin en güçlü örnekleri Osmanlı İmparatorluğunda görülür. 

Su kemerleri, özellikle 16. yüzyıl Osmanlı mimarisinde büyük bir öneme sahiptir. Bu yollar, güçlü bir imar çalışmasına işaret eder ki bu da Osmanlı’nın o dönemdeki büyüklüğüne vurgu yapar. İstanbul su kemerleri içinde ise Mağlova Kemeri, çok değerli bir mimarlık tarihi eseridir. Sanat Tarihi uzmanlarının pek çoğu bu eserin kendi alanında bir eşinin olmadığını söyler. 1555-1562 yılları arasında Mimar Sinan tarafından projesi hazırlanmış olan Mağlova Kemeri, Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile yapılmış bir kemerdir. Bugün İstanbul ili Sultangazi ilçesi Cebeci köyü içindedir. 35 metre yüksekliğinde ve 257 metre uzunluğunda olan kemerin en önemli özelliği ise bugün hala şehre su taşıma işlevini sürdürmesidir. Mimar Sinan’ın sadece cami gibi dini eserlerde değil şehir mimarisinde de nasıl bir dehasının olduğunu göstermesi bakımından çok kıymetlidir. 2005 yılında 20 Tl üzerine Mağlova Kemerinin basıldığını da ekleyelim. 

• Haseki Sultan Cami

Anadolu’da daha çok Selçuklu eserlerini görsek de Osmanlı İmparatorluğu, özellikle İstanbul ve çevresinde çok güçlü mimarlık eserleri geliştirmiştir. Osmanlı İmparatorluğunu en güçlü mimari eserleri ise hiç kuşkusuz İstanbul’dadır. Bu yönüyle kent, okumayı bilene mimarlık tarihi kitabı gibidir. Osmanlı’nın mimarlık alanında tarihe damga vurmasını sağlayan çok sayıda mimar yetişmişse de Mimar Sinan gibisi, dünya tarihinde yoktur. Bütün mimarlık tarihçileri de Mimar Sinan’ın gelmiş geçmiş ne büyük mimarlık dehası olduğunu kabul ederler. 1538-1539 arasında bugünkü Haseki ile Cerrahpaşa arasında inşa edilen Haseki Sultan Cami de ustanın önemli eserlerinden biridir. 

Kanuni Sultan Süleyman tarafından çok sevdiği, uğruna şiirler yazdığı eşi Hürrem Sultan için yaptırılmış olan Camii, aslında bir yapılar kompleksidir. Cami, medrese, darüşşifa, aşevi, imaret, mektep, sebil gibi yapılardan oluşmaktadır. Haseki Camii, sadece Mimar Sinan gibi bir dehanın ustalık eseri olması bakımından değerli bulunmaz. Aynı zamanda tüm dünyayı korkudan titretmiş bir imparatorun bir kadına duyduğu sevginin sembolü olması bakımından da çok değerlidir. Bu arada “haseki” kelimesi, “Devlete uzun zaman hizmet etmiş kişi” anlamına gelir. 

• Rüstem Paşa Camii

Tarih bilgisi olanlar ve Muhteşem Yüzyıl dizisinin takipçileri damat Rüstem Paşa’yı iyi bilirler. Kanuni Sultan Süleyman’ın veziri ve aynı zamanda kızı Mihrimah Sultan’ın eşi olan Rüstem Paşa, çok önemli bir tarihi figürdür. 1562-1564 tarihlerinde Mimar Sinan tarafından inşa edilen Rüstem Paşa Camii, mimari yapısı kadar çinileri ile de ünlüdür. Rüstem Paşa Camii, hem günümüze en temiz haliyle ulaşmış olması bakımından hem de Türk İslam çini sanatının en iyi örnekleri olması bakımından çok değerli çinilerle bezelidir. Camii, Tahtakalenin alt tarafınmda Hasırcılar Çarşısı içindedir. 

Camiyi gezmeden önce 1600’lü yıllardan bugüne gelen dedikodulara da kulak vermek gerek 🙂 Derler ki; Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa’yı hiç sevmediği halde evlenmeye zorlanmış. Mimar Sinan ise Mihrimah Sultan’a aşıkmış. Ancak sultan, onu pek küçümsermiş. Bu aşk üçgeninde gelin görün ki Paşa’nın dünya üzerinde bırakacağı hatırasını inşa etmek Sinan’a kalmış. Yine rivayete göre Mimar Sinan, eseri severek isteyerek yani şevkle tasarlamak bir yana adeta Rüstem Paşa’nın kötü huylarını yansıtmış. Bunun üzerine Mihrimah Sultan eseri beğenmeyerek Sinan’ı babasına şikayet etmiş. Oysa kendisi de paşayı çok sevmezmiş. Ardından Sinan, hatasını telafi etmek üzere caminin içini eşi benzeri görülmemiş çinilerle donatmak üzere çini ustaları bulmuş ve Padişah’ın gönlünü almış. 

• Sokullu Mehmet Paşa Camii

Burada öncelikle Sokullu Mehmet Paşa’dan bahsetmek sonra da incelediğimiz eseri anlatmak yerinde olur. Çünkü bu önemli devlet adamı adına İstanbul’da iki tane cami yapılmıştır. Bunlardan ilki Azapkapıdaki Sokullu Mehmet Paşa Camii’dir. İncelediğimiz eser ise Sultanahmet Camii önündedir. Bosna’dan gelen bir devşirme olan Sokullu Mehmet Paşa, üç padişaha sadrazamlık yapmış önemli bir devlet adamıdır.  Devletin bir yapı bütünü olarak güçlenmesinde önemli rol oynamış olsa da Osmanlı’daki kök yapının ilk değişimleri de onunla başlamıştır. Cami için Mimar Sinan’a Paşa’nın eşi, Esmehan Sultan tarafından yapım emri verilmiştir. 

Mimar Sinan’ın en önemli eserlerinden biri de kesinlikle Sokullu Mehmet Paşa Camiidir. İstanbul’da yaşayıp da görmemenin ayıp sayılacağı ve İstanbul’a yolu düşenlerin görmek için zaman ayırması önerilen yapı, Mimar Sinan’ın ustalığının izlerini sürmek için harika detaylar sunar. Öncelikle serin striktür bakımında bugünün mimarlığına örnek olması gerekir. Dik bir yokuşa külliye yapmak, öyle her mimarın üstesinden geleceği bir iş değildir. Eğimli arazi üzerinde inşa edilmiş olan yapılar kompleksindeki cami, tek minareli ve tek kubbeli olarak tasarlanmıştır. 

• Kara Camii – Bulgaristan

Aslında Bulgaristan Sofyalı olan Sokullu Mehmet Paşa’nın istemesi ile Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış olan caminin orjinal adı Koca Mehmet Paşa Camii’dir. 

Bu yapının genel hatları, çok etkileyici ve farklıdır. Bunu anlamak için biraz sanat tarihi ekollerinden bahsetmek gerekir. Mimar Sinan, 16. yüzyılın mimarıdır ve Rönesans ustasıdır. Eserlerinde altın oran katı bir şekilde uygulanır ve dinginlik ön plandadır. Çünkü bu özellikler, o dönemin mimarisinin özellikleridir. Ancak Sinan’dan yaklaşık yüz yüzyıl sonra Barok akım başlar. Bu eserde ilginç bir şekilde barok detayları görebilirsiniz.

Bulgaristan Sofya merkezinde bulunan yapı, bölgeye hakim güçlü bir mimari anıt olması bakımında öne çıkıyor. Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile inşa edilen yapıda siyah taş kullanılmıştır. Bu taşlar, caminin Kara Camii olarak anılmasının nedenidir. Bugün 7 Aziz Kilisesi olarak bilinmektedir. Çünkü 1900’lerin başlarında camiden kiliseye dönüştürülmüştür. 

• Kayseri Kurşunlu Cami ve Şadırvanı

Koca Sinan, Mimar Sinan, mimarlık dehası Sinan…Büyük ustanın mimarlık tarihine geçmiş olan eserlerinin neredeyse hepsi İstanbul’dadır. Bunun nedeni Kanuni Sultan Süleyman’ın kendisindeki dehayı görerek ondan fazlasıyla yararlanmış olmasıdır.  Bugün ülkemiz, Mimar Sinan’ın katkısı ile dünyanın en önemli mimari eserlerine ev sahipliği ediyor. Peki, Sinan’ın İstanbul dışında da eserleri var mı? Sayıları az olsa da elbette var. 

Mimar Sinan’ın Kayserili bir devşirme olduğunu biliyoruz. Bu nedenle Kayseri de de eserlerinin olması önemli bir ayrıntıdır. Kayseri Kurşunlu Cami ve Şadırvanı, ustanın doğduğu topraklara vefası gibidir. Çift revaklı Kurşunlu Cami, kalem nakışları ve süslemeleri ile bölgedeki turistlerin ilgisini çeker. Osmanlı’nın ANadolu’da çok fazla eseri olmadığını düşünürsek bu bakımdan da çok önemlidir. Doğu Anadolu’da klasik Osmanlı dönemi mimarisi örneği sunması da onu ayrıca özel yapar. 

Kiralık araç mı arıyorsunuz?

Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile 1 dakikadan kısa sürede aracınızı kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz.