Mardin’in Tarihi Dini Mekanları: Orta Çağ’a Açılan Kapı

Mardin, sarı sıcak gökyüzüyle günü selamlayan şehir. Hoşgörünün ev sahibi, bereketin kalbi Mardin. Kutsallığıyla sizi saran bu şehrin tarih kokan sokaklarını birlikte keşfediyoruz. Karşınızda Mardin’in tarihi dini mekanları.

Medeniyetlerin Beşiği: Mardin

“Medeniyetlerin Beşiği” tabirini çoğu kez duymuşsunuzdur. Peki sizce nedir Medeniyetlerin Beşiği? Bize sorarsanız anlamı oldukça derindir. 

Pek çok medeniyete kucak açmış, güler yüzlü ev sahipliği ile onları ağırlamış kadim şehirlere “Medeniyetlerin Beşiği” diyebiliriz. Tıpkı Mardin gibi. Asurlulardan, Perslere; Bizanslılardan, Araplara pek çok medeniyeti kucaklamıştır. 

Mardin Mezopotamya’nın kalbidir. Kollarıyla adeta Suriye Irak arası köprü görevi görür.

Mardin mekanları rehberi ile ilgili yazımızı okumak için tıklayın.

Mardin’in Tarihi Dini Mekanları

Hoşgörüsüyle herkese kucak açan Mardin dil, din, ırk fark etmeksizin herkesin yuvası haline gelmiş. Burası, bereketli topraklar üzerinde yüzyıllar boyunca adeta tarihin dolup taştığı bir memlekettir. Her misafirin bir iz bıraktığı, şehrin dokusunu oluşturan Mardin’in tarihi yapılarına bakalım.

• Eşsiz Mimarisiyle: Mardin Evleri

Mardin Mazı Dağı’nın yamacına kurulan evleri bilirsiniz. Taş işçiliğinin muazzam görüntüsüyle sizleri karşılar. Şehrin tarih kokan havası ve turuncu gökyüzü manzarası ile birleşerek kusursuz bir doku ortaya çıkar. 

Toprak rengi Mardin Evleri geçmişten gelen tablo gibidir. Nüfusun bir kısmı hala burada yaşamaktadır. Özellikle Süryani halkın tercih ettiği bu evlerin bazıları konaklama için kullanılmaktadır. Geleneksel Mardin Evleri, Orta Çağ’dan günümüze gelmeyi başarmış kültürel değerimizdir.

• Mezopotamya Ruhu: Mardin Dara Antik Kenti

Mardin Dara Antik Kenti, 7 bin yıllık geçmişiyle Mardin’in tarihi yapıları arasında ilk sıralarda yer alıyor. Mezopotamya ruhunu derinlemesine hissedeceğiniz Dara Harabeleri, görkemli geçmişiyle sizi büyüleyecek. 

M.Ö. 500’lü yıllarda inşa edildiği düşünülen kentin Perslerden miras kaldığı biliniyor. Mezopotamya’nın ilk barajının burada olduğunu biliyor muydunuz? Peki ya Büyük İskender’in Pers İmparatoru Darius ile savaştığı yer altı şehrini daha önce görmüş müydünüz? Şaşkınlıkla bizi dinlediğinizi biliyoruz. Tarihi ruhunuzda hissedeceğinizi size söylemiştik. 😉

Antik kentin henüz belirli bir kısmı keşfedilmiş olsa da gün yüzüne çıkarılan kısımlar bile bizi büyülemeye  yetiyor. 

• Kutsal Merkez: Mor Gabriel Manastırı

Mor Gabriel Manastırı, asırlardır ayakta kalmayı başarmış en eski Ortodoks manastırıdır. Midyat ilçesinde yer alan manastır, Süryaniler için önemli bir ibadet merkezidir. 

M.S. 397 yılında Mor Şemun ve Savurlu Mor Samuel tarafından yaptırılmıştır. Burası sadece bir manastır değilmiş. Aynı zamanda dönemin eğitim faaliyetlerinin yapıldığı medrese görevi de görmüş. İhtişamlı duruşuyla Mor Gabriel Manastırı, en çok ziyaret edilen Mardin’in tarihi yapıları arasında yer alıyor. 

• Süryanilerden Miras: Mor Behnam Kilisesi

Süryanilerden miras kalan Mor Behnam Kilisesi M.S. 539 yılında inşa edilmiş. Rivayete göre Romalıların işgali ile bu bölgede kırk Hıristiyan öldürülmüş. Kemiklerinin kilisede yer aldığı düşünülüyor. Bu sebeple kilise “Kırklar Kilisesi” olarak da adlandırılıyor. 

Dönemin yüksekokulu ve beşeri bilimler enstitüsü olarak hizmet veren kilise eğitim açısından da ön plana çıkıyor. Halen kullanılmakta olan kiliseyi pazar günü ziyaret ederseniz, Süryani ayinini görme fırsatı yakalayabilirsiniz.

• Işık Yayan: Zinciriye Medresesi

Artuklu ilçesinde yer alan Zinciriye Medresesi, Mardin’in tarihi yapıları arasında en büyüleyici olanıdır. 1385 yılında Artuklu sultanı Melik Necmettin İsa bin Muzaffer tarafından inşa edilmiş. Mardin Kalesi’nin alt bölümünde yer alan Zinciriye Medresesi nefes kesen bir manzara sahip. 

Medresede “ışık yayan taş” olarak bilinen bazı doğal taşlar yer alıyor. Bu özel taşların Kapadokya’dan getirildiğini biliyoruz. Az miktarda ışıkla daha çok yansıma elde etmeye yarayan bu taşlar, Zinciriye Medresesi’nin aydınlatılmasında kullanılıyor. 

Günümüzde Kur’an derslerinin verildiği medrese, hafta içi günlerde ziyarete açık. 

• Göz Kamaştıran: Hatuniye Medresesi

Hatuniye Medresesi, Mardin’in tarihi yapıları arasında İslamiyet açısından değerlidir. Hz. Muhammed’in ayak izi olduğu düşünülen eser, cam fanus içerisinde ziyaretçilerle buluşuyor.

“Sıti Radviyye Medresesi” olarak da adlandırılan medresenin yapıldığı yıl tam olarak bilinmiyor. Ancak medresenin mimari dokusu incelendiğinde 1177 ile 1185 yılları arasında inşa edildiği tahmin ediliyor.Kesme taşların kullanıldığı Hatuniye Medresesi, eyvanlı avlusu ve revaklı girişiyle göz kamaştırıyor. 

• Mardin’in Tarihi Dini Mekanları: İki Bin Yıllık Geçmiş Meryem Ana Kilisesi

Meryem Ana Kilisesi aslında kilise ve patrikhane olmak üzere iki ayrı yapının bir araya gelmesiyle oluşuyor. Kilise kısmı Patrik Antuan Semheri, patrikhane kısmı ise İgnatios Behnam Bahni tarafından inşa edilmiş. 1995 yılından bu yana müze olarak hizmet veren Meryem Ana Kilisesi, Midyat ilçesine 25 km uzaklıkta yer alıyor. 

Size tavsiyemiz yaklaşık iki bin yıllık geçmişe sahip kilisenin hemen yanında yer alan Mardin Müzesi’ni de mutlaka ziyaret etmelisiniz. 

• Mardin’in Tarihi Dini Mekanları: Sarı Safran Deyrulzafaran Manastırı

Deyrulzafaran Manastırı, “Medeniyetlerin Beşiği” tanımını adeta doğrular nitelikte. 5. YY’da inşa edildiği düşünülen kilise adeta kültür mozaiğidir. 

Dışarıdan tek bir yapı gibi gözükse de aslında bünyesinde çoklu mimariye sahiptir. Mor Hanoya Kilisesi ve Azizler Evi gibi pek çok dini yapının bir araya gelmesinden oluşur. Aynı zamanda Romalılar döneminde kale görevi görüp savunma amaçlı da kullanılıyordu. 

İsmini bölgeden yetiştirilen safrandan alır ve “Zafaran” olarak anılmaya başlar. Dönemin eğitim-öğretim faaliyetlerine ev sahipliği yapan manastır, 1876 yılında farklı dillere aite dini kitapların basıldığı matbaa niteliği de  taşır.

Şarkıda da dediği gibi:  “Turnam gidersen Mardin’e; karlı dağların ardına yâre selam söyleyin.” 🕊

Mardin’de Kiralık Araç Mı Arıyorsunuz?

Birçok farklı marka ve modeli bulabileceğiniz, Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile dünyanın 110 ülkesinde, 1 dakikadan kısa sürede aracınızı kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz. Ayrıca mobil uygulamamızı aşağıdaki bağlantılardan indirebilirsiniz.