Geleneksel Türk sporlarını sıralamak istesek uzun bir liste yapmalıyız. Okçuluk da listenin mutlaka üst sıralarında yer alır. O halde böylesine değerli Türk sporumuzu yakından tanımaya ne dersiniz? Gelin birlikte Geleneksel Türk Okçuluğu nasıl öğrenelim.
Ata Sporu: Türk Okçuluğu
Eski Türklerin yaşam şartlarını bilirsiniz. Zorlu yer şekilleri ile bozkır iklimi bir araya gelince insanlar daha sert ve korumacı bir karaktere bürünüyor. Kusursuz at biniciliği, hedefe tam isabet atışlar ve yiğitlik.
Yüzyıllardan bu yana bağımsızlıkları için savaşan Türkler elbette okçulukta da harikalar yaratmış. M.Ö. 5000’lere kadar dayanan okçuluk tarihi Orta Asya kültürünün temel taşı haline gelmiş. Altay ve Tanrı Dağları arasında kalan bölgede egemenlik süren atlı bozkır kültürü, Türk tarihinde yerini alıyor.
Türklerde daha doğar doğmaz çocukların eline ok ve yay tutuşturulurmuş. Henüz beşikte avcılık ve yiğitlikle tanışan çocuk ömür boyu yurdunu korumak ve örnek bir evlat olmak için çabalarmış. Ok ve yay bir an olsun yanlarından ayırmazmış.
Dört nala giden atlar üzerinde atış talimi yapar, olası bir savaş anına hazırlanırlarmış. İşte böylesi kıymetli bir gelenek 2019 yılında UNESCO tarafından koruma altına alındı. Geleneksel Türk Okçuluğu, “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası” listesine adını yazdırmayı başardı.
Türk Kahvesi ve Kahve Geleneği Hakkında Her Şey yazımızı okumak için tıklayabilirsiniz.
Türklerin Vazgeçilmezi: Ok ve Yay
Divanı Lügatit Türk’ü bilirsiniz. Türk edebiyatının ilk sözlüğüdür. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan bu eserde de Türklerin vazgeçilmezi ok ve yaydan söz edilir. Hatta kılıç, kın(kılıç kabı), sadak(okluk), kalkan gibi savaş terimlerinden de bahseder. Bu sayede Divanı Lügatit Türk, eski Türklerin direnişçi ruhunu kanıtlayarak tarihe ışık tutan bir eserdir.
Ok ve yay geçmiş çağlarda o kadar değerliymiş ki kutsal kabul edilirmiş. Ülkeyi yöneten hakanın hükümdarlık sembolleri arasındaymış. Üzerinde okun kime ait olduğunu belirten damgalar yer alırmış. Çadırında, obasında, at sırtında nerede olursa olsun ok, hükümdarın hep yanında olurmuş.
Eğer bir hükümdar başka bir hükümdara haber gönderecekse bunu ok vasıtasıyla yaparmış. Göndereceği mektubu okun üzerine sararak ulaklarına iletirmiş. Eski zamanların posta güvercinleri gibi. Hükümdarlar arası iletişim ok sayesinde sağlanırmış.
Oğuz Boylarının Kuruluşu
Oğuz boyları, ok ile kurulmuştur. Şaşırdınız öyle değil mi? Gelin tarihteki seyrine bakalım.
Hunlara ait olan Oğuz Kağan Destanı’nı bilirsiniz. Türklerin atası olarak görülen Oğuz Kağan’ın kahramanlıkları, devleti nasıl kurduğu ve yönettiği hakkında derin bilgiler içerir. Destana göre Oğuz Kağan’ın altından bir yayı ve oku varmış. Yüce hükümdar üç oğlunun eline yayı tutuşturmuş ve onlara şöyle demiş: “Yay, atan insanın elinde durur o yüzden siz merkezde yani Orta Asya’da duracaksınız devleti devam ettireceksiniz.” Böylece onları doğuyu yani merkezi temsil eden boy ilan etmiş. Adına da “Boz Oklar” denmiş.
Kalan üç oğlunun eline de okları vermiş ve “Ok gibi olacaksınız, menzil alacaksınız, dünyaya yayılacaksınız.” diyerek batıyı temsil etmelerini istemiş. Onların adına da “Üç Oklar” denmiş. Bu sayede Oğuz Kağan devleti, oğulları arasında pay etmiş.
Oğuz boylarının hiyerarşik yapılanmasına göre her zaman doğu daha önemlidir. Yay, merkezin simgesi olup kalıcılığı ve ebediyeti temsil eder. Batı ise ileriye dönüktür. Uç beylikler batıda toplanır, akınlar yaparlar. Ok ilerlemenin, hareketin ve yayılmanın simgesidir.
Ok ve yayın bir araya gelmesiyle Türk yurdunun bütünlüğü ve birliği sağlanmış olur. Her ne kadar ok ve yay farklı gibi görünseler de Türklüğü korumak ve yaymak için tek yürek olur.
Tarihte Ok ve Yay
Ok zihninizde nasıl bir çağrışım yapıyor? Sizin ok kelimesine yüklediğiniz anlam nedir? Doğruluk mu, cesaret mi yoksa güç mü sizin için? Yoksa sadece düşmanı öldürmeye yarayan delici, ilkel bir aletten mi ibaret?
Geleneksel Türk sporları arasında yer alan okçuluk insanlık tarihi kadar eski. Evet yanlış duymadınız. Ne zaman insanların avlanma ve korunma ihtiyacı ortaya çıktı işte o zaman ok icat edildi.
Ok, insanlığın ortaya çıkışından bu yana çeşitli amaçlar için kullanılmıştır. Bazen kocaman bir geyik avlamak, bazen obaya kadar gelen atlılara karşı koymak için kullanılmış. Kısacası tarih ilerlemiş, yüzyıllar geçmiş, hayat tarzları değişmiş ama okun kıymeti hep aynı.
Çin ve Bizans kaynaklarına göre ok ve yay dostluk simgesi olarak da kullanılıyormuş. Birbirini seven iki dost kurdukları gönül bağını ömür boyu devam ettireceklerine dair söz verir ve birbirlerine ok hediye ederlermiş. “Ben yaşadığım sürece daima arkandayım.” demekmiş.
Sadece İslamiyet öncesi dönemlerde değil Selçuklu ve Osmanlı zamanlarında da ok ve yay çeşitli anlamlara gelen sembolik bir cisimmiş. O zamanlar hükümdarın özel imzası sayılan “tuğra” üzerinde ok ve yay şekilleri görülürmüş. Tıpkı eski Türklerdeki gibi gücü, ilerlemeyi ve birliği temsil edermiş.
Kiralık Araç Mı Arıyorsunuz?
Birçok farklı marka ve modeli bulabileceğiniz, Türkiye’nin 1 numaralı araç kiralama platformu Yolcu360 ile dünyanın 110 ülkesinde, 1 dakikadan kısa sürede aracınızı kiralayabilirsiniz. Ödüllü Misafir Merkezimize (0850 360 5 360) 7/24 ulaşabilirsiniz. Ayrıca mobil uygulamamızı aşağıdaki bağlantılardan indirebilirsiniz.
Yorum ekle