Dünyanın En Eski 17 Yapısı: Dünya Tarihine Ait İzler Taşıyan Yapılar

Dünyanın en eski 17 yapısını inceliyoruz Arkeolojik eserler, sit alanları, kral mezarları, antik şehir ve tiyatrolar, işte tüm bu tarihi yerleri gezmeyi seviyoruz. Sonuçta ülkemizde çok şanslı bir coğrafi konumda yer alıyor. Yüzyıllar boyunca farklı medeniyetlere ve kültürlere ev sahipliği yapmış. Dünyanın en eski yapıları üzerine harika bir yazı derledik. Umarız siz de dünya tarihine ait izler taşıyan yapıları keşfederken bir o kadar keyif alırsınız.

Dünyanın En Eski Yapıları

• Göbeklitepe / Türkiye

Uzun yıllar boyunca insanlığın tek tanrılı dinlerden önce çok tanrılı döneme ait ilk tapınağının Malta Cumhuriyeti‘nde yer alan Ġgantija Tapınakları olduğu sanılıyordu. Bu anıt yapı M.Ö 3600 yılına kadar uzanıyordu. Ancak geçmişi M.Ö 10500-8600 tarihlerine uzanan Göbeklitepe’nin keşfi ile Ġgantija Tapınakları, bu geçerliliğini yitirdi. Göbeklitepe insanlık tarihine dair tüm ezberleri bozan, tarihi adeta sil baştan yazdıran bir bölge oldu. Nitekim bu sebeple Göbeklitepe için “tarihin sıfır noktası” da denilmektedir. İnsanoğlu avcı-toplayıcı bir yaşam tarzından yerleşik hayata geçiş sürecinin ele alındığı tarihi dönemlerin izleri görülmektedir. Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bu topraklarda, insanların yarattığı bir kült merkezi ortaya çıkmıştır. UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine adını yazdıran Göbeklitepe, Dünyanın en eski 10 yapısı listemizde de ilk sırada yer almaktadır. 

• Barnenez / Fransa

Yapının M.Ö. 4800 civarında yapıldığı düşünülüyor. Fransa’da bulunan Neolitik bir anıt olma özelliğine sahip. Barnenez 72 metre uzunluğunda, 25 metre genişliğinde ve 8 metre yüksekliğe sahip.  Bunun yanı sıra Avrupa’daki en eski yapılardan ve aynı zamanda en büyük mezolitik türbe özelliği de taşıyor. MÖ 4500’lerden kalma bu yapıya, birkaç yüzyıl sonra iki mezar odası daha eklendiğini görüyoruz. Barnenez’in üzerinde armalı gravürler, noktalı balta süslemeleri bulunuyor. Manş Denizi’ne bakan göz kamaştırıcı bir manzarada yer alan yapı, farklı odalardan ve geçitlerden meydana geliyor.

• Zoser Piramidi / Mısır

Zoser Piramidi ya da Zoser’in basamaklı piramidi olarak da adlandırılmaktadır. Günümüzden yaklaşık 4.700 yıl öncesine kadar uzanan tarihi geçmişi ile M.Ö. 27.YY’a göz kırpmaktadır. Mısır’da bulunan Zoser Piramidi, Firavun Zoser zamanında yapılmıştır. Bilinenin aksine bu yapı Mısır’da yapılan ilk ve en eski piramittir. Duvarları ünlü firavun Zoser’in kabartmaları ile bezelidir. Böylesine devasa bir yapıyı inşa etmek epey büyük bir emek ve sabır gerektirmektedir. Aynı zamanda bu görkemli piramit dönemin hükümdarının zenginliğini de gözler önüne sermektedir. Dünyanın en eski 10 yapısı arasında Zoser Piramidi mutlaka yer almaktadır.

• Cuicuilco / Meksika

Circular Pyramid olarak da bilinen dünyanın en eski 10 yapısından biri olan Cuicuilco, Meksika’da yer almaktadır. M.Ö. 1400 yılına kadar uzanan geçmişi ile Amerika’nın en eski yapısı olarak değerlendirilmektedir. Aynı zamanda Meksika halkının ilk önemli sivil-dini merkezi konumundaydı. Mezo Amerika’da devlet oluşumunu simgeleyen ilk yerleşim yeri olması sebebi ile de Cuicuilco oldukça önemli bir geçmişe sahiptir. 

• Bougon Tümülüsü / Fransa

Yaklaşık M.Ö. 4800 yıllarına tarihlenen Bougon tümülüsü, Fransa’da bulunan beş Neolitik höyük grubundan biri.  Bu tümülüs, taş ve topraktan yapılmış dairesel anıt mezarlardır. Batı Fransa’nın Bougon bölgesinde yer alan Bougon Tümülüsü toplam beş adet tümülüsten meydana gelen Neolitik bir nekroplodur. Neolitik çağda inşa edilen bu mezarlar, çevrede yaşayan köylüler yapılmıştır. Bougon Tümülüsü’nde yer alan en büyük yapı ise 72 metre uzunluğundadır.

• Saint-Michel Tümülüsü / Fransa

Bu tümülüsün tarihi yaklaşık M.Ö. 4500 dayanıyor. Michel Tümülüsü, Fransa’nın Brittany şehrinde Carnac’ın doğusunda yer alan megalitik bir mezar höyük. Kıta Avrupası’ndaki en büyük mezar höyüğü olarak da bilinir. Tümülüs 125 metre uzunluğa, 60 metre genişliğe ve 10 metre yüksekliğe sahip.

• Tell Qaramel / Suriye

Suriye’de Halep’in 25 km kuzeyinde yer alan Tell Qaramel, geçmişi M.Ö. 11.000 ile 9.670 yıllarına kadar uzanmaktadır. Hatta Göbeklitepe ile birlikte tarihin en eski yapısı olarak kabul ediliyor. Ticaret için çok önemli bir konumda olan ve tarıma elverişli bir nehir vadisinde bulunan bir arkeolojik höyüktür. Aynı zamanda etrafında Neolitik döneme ait yerleşim kalıntıları barındırıyor. Daha önce kule olduğu düşünülen bir yapının parçası olan 5 yuvarlak taş kalıntısı ortaya çıkarıldı.

• Çatalhöyük / Türkiye

Dünyanın en eski 10 yapısı listemizde Türkiye’den bir eser daha ekleniyor. Burası Konya yakınlarında bulunan Çatalhöyük. Neolitik dönemden kalan bu yerleşim yerinin tarihi M.Ö. 7400 yılına kadar uzanmaktadır. İnsanlık tarihinin avcı toplayıcılıktan ve göçebelikten yerleşik düzene; şehirleşmeye geçişin ilk örneği olarak kabul ediliyor. Nitekim o dönemlerde Çatalhöyük’te yaklaşık 8000 kişi yaşıyordu. Evlerin çatılarından aşağıya merdivenle inilen konutlar yassı ve yuvarlak bir görünüme sahipti. Tarım ve hayvancılık yaparak geçimlerini sağlayan şehir halkı, insanlık tarihinde de bir ilkti.

• Khirokitia (Hirokitya) / Kıbrıs

M.Ö. 5800 yılına kadar uzanan geçmişi göz kamaştıran Khirokitia, Akdeniz’deki en eski yerleşim yerlerinden biridir. Kıbrıs’ta yer alan Khirokitia’da eski çağlardan kalma yerleşim izi görmek mümkündür. Bu yerleşim yerinde düz çatılı kerpiç dairesel evler ve evlerin içinde ocak, çanak gibi eşyalar da bulunuyor. Khirokitia Antik Kenti’nin bir diğer özelliği ise erken organize toplum olarak savunma duvarları inşa etmeleri. Aynı zamanda UNESCO tarafından 1998 yılında Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Doğu Akdeniz’in en önemli ve en iyi korunmuş tarih öncesi bölgelerinden biridir.

• Perperikon / Bulgaristan

Perperikon, M.Ö. 5000 yılından kalan Balkanlardaki en büyük megalit bölgesidir. Bulgaristan’ın Kırcaali kasabasının 15 km kuzeyinde kayalık bir tepede yer alıyor. Tarihi çağlara uzanan kalıntıların üzerinde pek çok uygarlığın izlerini de görmek mümkün. Bronz ve Erken Demir Çağı örneklerinin yanı sıra Roma dönemi kalıntıları da bulunuyor. Aynı zamanda Perperikon, Medokos’un M.Ö. 424’te kendisini Trakya kralı ilan ettiği yer olarak da biliniyor. 

• Wayland’ın Smithy / İngiltere 

Dünyanın en eski yapıları arasında bulunan yapının M.Ö. 3700 civarında yapıldığı düşünülüyor. Ashbury yakınında bulunan yapı, Neolitik bir höyük ve mezar odası. Sahada bulunan insan kalıntıları, M.Ö. 3590 ve 3550 arasında 14 kişiye ait mezarların burada bulunduğunu gösteriyor.

• Howar Knap / İskoçya

Dünyanın en eski yapıları listesine İskoçya ile devam ediyoruz. M.Ö. 3700 yıllarında yapıldığı düşünülen eski bir taş ev burası. İskoçya’nın Papa Westray adasında bulunan yapı, Kuzey Batı Avrupa’nın en eski taş evi diyebiliriz.

• Ġgantija / Malta

M.Ö. 3700 yıllarına ait yapı aslında megalitik bir tapınak kompleksi. Ġgantija tapınakları, Malta’daki bir dizi megalitik tapınaktan en eski olanı. Tarihi olarak bakarsanız da bu tapınaklar, Mısır piramitlerinden bile daha eski. Diğer benzer yapılarla birlikte, bunlar bir UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak belirlenmiş.

• West Kennet Long Barrow / İngiltere

M.Ö. 3650 civarına ait neolitik bir mezar yeri burası. Burası için bir anıt mezarda diyebiliriz.

• Listoghil / İrlanda

M.Ö. 3550 yıllarında inşa edilen Listoghil, County Sligo’daki Carrowmore tarih öncesi mezarlar grubundaki en büyük ve merkezi anıt olarak biliniyor. Listoghil, deniz seviyesinden yaklaşık 50 metre yükseklikte ve yaklaşık 34 metre çapında olan kompleksteki en yüksek nokta.

• Sechin Bajo / Peru

Lima’nın 330 kilometre kuzeybatısında Andes eteklerinde bulunan ve M.Ö. 3500 yıllarına ait olan eski bir taş plaza burası. Yapı, karbon tarihlendirmesine dayanarak M.Ö. 3500 yıllarına kadar hayatta kalan en eski insan yapımı binalardan biri olarak tanınıyor.

• La Hougue Bie / Jersey

Fransa’nın Normandiya kıyılarında, Jersey adasında bulunan yapının M.Ö. 3500 yıllarına ait olduğu düşünülüyor. 18.6 metre uzunluğunda bir geçit odası ve şapelden oluşuyor.